20 yıl önce, 19-22 Aralık 2000 tarihleri arasında aynı anda ülke çapında 20 ayrı hapishanede devrimcilerin kaldığı bloklara operasyon düzenlendi. Operasyon sonucunda 30’u tutuklu devrimci ve 2’si asker olmak üzere toplam 32 kişi hayatını kaybetti. Operasyona “Hayata Dönüş” ismi verildi, ancak hayatlar çalındı…
SiyasiHaber
19-22 Aralık tarihleri arasında Türkiye cezaevlerinde “Hayata Dönüş Operasyonu” adı altında katliam gerçekleşti. Katliamın yaşandığı dönemde iktidarda ANAP-DSP-MHP koalisyonu vardı. Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Başbakan ise Bülent Ecevit’ti. Devlet uzun yıllar boyunca katliamlar ve şiddet uygulamalarıyla kontrol altında tutmaya çalıştığı hapishanelerdeki direnci artık kalıcı bir şekilde çözmek istiyordu.Yapılacak katliamlara ve işkencelere kılıf arınıyordu ve nitekim bu kılıf bulunmuştu. Bunun ancak tecritle olabileceğine karar verildi ve koğuş sistemi olarak inşa edilmiş olan E-Tipi cezaevlerinden F-Tipi cezaevlerine geçileceği açıklandı. Sessiz infaz planı devreye sokulmuştu. Devrimci tutsaklar sessiz infaz planını durdurmak için, 20 Ekim’de başlattıkları açlık grevlerini, 19 Kasım tarihinde ölüm orucuna dönüştürdüler.
19 Aralık tarihinde 20 cezaevine eşzamanlı operasyon düzenlendi. 30’u devrimci tutsak 2’si asker olmak üzere 32 kişiyi hayatını kaybetti. Yapılan operasyonun içeriği korkunçtu. Ama hem resmi kanallardan hem de medya aracılığıyla yapılan operasyon meşrulaştırmaya çalışılıyordu. Operasyon sırasında Ümraniye Kapalı Cezaevi’nde ve Çanakkale Kapalı Cezaevi’nde iki asker jandarmanın açtığı ateş sonucunda yaşamını yitirmişti. Askerlerin, teslim ol çağrısına rağmen ateşle karşılık veren devrimci tutsaklarca vurulduğu açıklanmıştı. Ancak askerlere yapılan otopside ölüme yok açan yaralanmaya ‘’yüksek kinetik enerjili’’ bir silahın sebep olduğu belirlendi. Ümraniye Kapalı Cezaevi’nden ise sadece 5 adet tabanca bulundu ve hiçbiri otomatik silah değildi. İddia edilen kalaşnikov tüfekler mevcut değildi ve askerler devrimci tutsaklar tarafından vurulmamıştı. Operasyonda çok fazla miktarda zehirli ve yanıcı gaz kullanıldı. Bayrampaşa Kapalı Cezaevi'nde, C1 kadınlar koğuşunda 5 kadın devrimci yanarak, 1 kadın devrimci ise gazlardan zehirlenerek can verdi. Kanlı operasyonda kullanılan bombaların etkin maddesinin 20 gramının 38 dakikada insanı öldürdüğü bilindiği halde, C1 koğuşunda 35 gram bomba maddesi kullanılmıştı. Yine aynı koğuşta patlayan onlarca gaz bombasının yanında patlamamış 45 adet bomba bulunmuştu.
Katliamın ardından başlayan ve 6 yıl süren ölüm orucu eyleminde ise 122 devrimci hayatını kaybetti, yüzlerce devrimci hafızasını kaybetti ya da sakat kaldı. Operasyonda görev alanlar hakkında açılan ve halen sürmekte olan birçok dava var.
‘Hayata Dönüş’ Operasyonu’nda yaşamını yitiren devrimciler:
1. Ahmet İbili. Ateşli silah yaralanması ve yüzeysel yanıklar. Ümraniye.
2. Ali Ateş. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
3. Ali İhsan Özkan. Bursa.
4. Alp Ata Akçayüz. Ateşli silah yaralanması. Ümraniye
5. Aşur Korkmaz. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
6. Berrin Bıçkılar. Yanık ve ölüm orucu sonucu ölüm. Uşak.
7. Cengiz Çalıkoparan. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
8. Ercan Polat. Karın alt kısmında ateşli silah yarası. Ümraniye.
9. Fahri Sarı. Kurşunla ölüm. Çanakkale.
10. Fırat Tavuk. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
11. Fidan Kalşen. Kurşun ve yanma sonucu ölüm. Çanakkale.
12. Gülser Tuzcu. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
13. İlker Babacan. Çanakkale.
14. İrfan Ortakçı. Çankırı.
15. Murat Ördekçi. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
16. Murat Özdemir. Bursa.
17. Mustafa Yılmaz. Ateşli silah yaralanması. Bayrampaşa.
18. Nilüfer Alcan. Yüzü ve elleri 1. derecede yanık, duman zehirlenmesi. Bayrampaşa.
19. Özlem Ercan. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
20. Seyhan Doğan. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
21. Sultan Sarı. Çanakkale.
22. Şefinur Tezgel. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa
23. Ünsal Gedik. Kafasında ekimoz var. Karbonmonoksit zehirlenmesi olabilir. Ümraniye.
24. Yasemin Cancı. Uşak.
25. Yazgülü Güder Öztürk. Yanma sonucu ölüm. Bayrampaşa.
26. Halil Önder. Ceyhan.
27. Hasan Güngörmez. Ölüm Oruçcusu. Sincan.
28. Rıza Poyraz. Ateşli silah yaralanması, künt kafa travması. Ümraniye.
29. Kimliği Belirsiz. Ateşli silah yaralanması ve yüzeysel yanıklar sonucu tanınmaz durumda. Ümraniye.
30. Kimliği Belirsiz. Ateşli silah yaralanması ve yüzeysel yanıklar sonucu tanınmaz durumda. Ümraniye.