Alevilerce kutsal sayılan Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı’nda 188 yıl sonra ilk kez ceme duruldu.
Hacıbektaşı Veli Dergahı’nın kendilerine geri verilmesini ve ibadete açılmasını isteyen Alevi vatandaşlar, 188 yıl sonra dergahtaki ilk ceme durdular. “Dergahına Sahip Çık İnisiyatifi” devletin gasp ettiği Alevi inanç merkezi Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı’nda 188 yıl sonra cem düzenleyerek devletin yasağını deldi.
‘Burası bizim ibadethanemizdir’
188 yıl sonra gerçekleştirilen ilk cemi yöneten Alevi dedesi Mehmet Turan, “Burası bizim için müze olmanın ötesinde bizim inancımızın merkezidir, kalbidir. Burası dergah olmaktan çıkarılmış. Benim inancıma göre pirimin manevi huzuru bulacağı yer böyle bir yer değil. Burası tadilat adı altında değiştirilmiş bozulmuş, burası bizim ibadet yerimizdir müze değildi” dedi.
Bugüne kadar sadece Dergah dışındaki bahçede bir kez cem gerçekleştirilmişti.
Hacı Bektaş-ı Veli’nin öğretisini yaydığı Hacıbektaş ilçesinde bulunan Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı, 1826’da Yeniçeri Ocağı’nı kapatıp, Bektaşiliği yasaklayan Sultan 2. Mahmut’un çıkardığı fermanla kapatıldı. 1839’da tahta çıkan 1. Abdülmecid tarafından tekrar açılan dergah, cumhuriyetin ilanından sonra 30 Kasım 1925’te yürürlüğe giren Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması Kanunu ile yeniden kapatıldı. 16 Ağustos 1964’te müze olarak yeniden ziyarete açılan dergahın kendilerine verilmesini ve ibadete açılmasını isteyen Alevi vatandaşlar, 188 yıl sonra dergahdaki ilk cemi yaptı.
‘Polis engeliyle karşılaştık’
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı’ndaki ceme katılan İngiltere Alevi Kültür Merkezi ve Cemevi Başkanı İsrafi Erbil de, dergaha girişte polis engeli ile karşılaştıklarını belirterek, şunları söyledi:
“Bizler içeri girmeden polisler müze girişinde yerlerini almışlardı. Görevli polislerede müze yetkililerine de içeriye giriş amacımızın ibadetimizi yerdine getirmek ve pirimizin (Hacı Bektaş-ı Veli) huzuruna çıkmak olduğunu söyledik. 30 can olarak içeri girdik ve ibadetimizi yerine getirdik. Ancak müzeyi ziyarete gelen vatandaşların da ceme katılımı ile sayımız 100’ü geçti. Buna karşın içeride çok sayıda sivil polis bizi izliyordu. Neredeyse her bir vatandaşı bir polis kamera ile takip ediyordu. Tepki göstermemiz üzerine bazıları dışarı çıktı. İşgal edilmiş olan dergahlarımızın müzeye dönüştürülmüş olması vicdanlarımızı sızlatılıyor. Yaptığımız bu cemin tüm örgütler, canlar tarafından tekrar edilmesi lazım.
Mahmut döneminde kapatıldı
Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı, Alevi-Bektaşi öğretisinin olgunlaştığı 14. yüzyılda eski adı “Sulucakarahöyük” bugünkü adı Hacıbektaş olarak bilinen yerde kurulmaya başlandı. Orhan Gazi, 1. Murad, Yıldırım Bayezid ve Yavuz Sultan Selim dönemlerinde yapılan eklerle genişletildi ve 16. yüzyılda bugünkü konumuna getirildi.
1826’da Yeniçeri Ocağı’nı kapatıp, Bektaşiliği yasaklayan Sultan 2. Mahmut, çıkardığı 11 Ocak 1827 tarihli fermanla, “Anadolu’daki bütün Bektaşi tekkelerinin türbe mahalleri hariç bütün binalarının yıktırılmasını; eşya, emlak ve diğer gelirlerine el konulmasını” emretti.
Birçok Bektaşi tekkesi camiye dönüştürülerek Nakşibendi tarikatına mensup şeyhlerin idaresine bırakıldı. . 30 Kasım 1925’te yürürlüğe giren Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması Kanunu’yla Hacı Bektaş-ı Veli Dergahı da kapatıldı. Kapatılan dergah, 6 Ağustos 1964’te müze olarak yeniden ziyarete açıldı.