Avrupa Birliği (AB) ile bir kısım Güney Amerika ülkelerinin ortak pazarı olan Mercosur (Güney Ortak Pazarı) arasında 25 yıldır süren ticaret görüşmeleri çiftçilerin Brüksel’deki büyük protesto gösterilerinin ardından ertelendi. Anlaşma, bu hafta sonu Brezilya’da imzalanmış olacaktı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı António Costa’nın anlaşmayı imzalamak üzere bu cumartesi Brezilya’da olmaları gerekiyordu. Ancak, ziyaret iptal edildi. Avrupa’nın birçok ülkesinden yüzlerce traktörleriyle Brüksel’e gelen 10 bin çiftçi, AB’nin başkentini ateşe, dumana, patates ve yumurtaya boğdular.
Brüksel’e giden otoyollar başta olmak üzere Brüksel çevre yolunu ve kentin içini trafik kaosuna sokan çiftçiler, polislerle çatışmalar, karşılıklı sertleşmeler, yaralanmalar ve tutuklanmalar pahasına, seslerini hem AB’ye, Avrupa Konseyi’ne ve hem de bütün dünyaya duyurdular. Aynı gün toplanan AB Liderler Zirvesi, çiftçilerin kararlı ve sert direnişlerinin gölgesinde, moral bozukluğu ve başarısızlıkla sürdü. Brüksel sokaklarında, meydanlarında saman ve araba tekerleri ile ateşler yakan ve polis saldırılarına ve barikatlarına karşı traktörlerle ve patates ve yumurta yağmurlarıyla yanıt veren çiftçiler, AB’nin tarım politikasını işlemez hale getirme kararlılığını gösterdiler.
Protesto ses getirdi
Sokaklarda gösteriler, polisle çatışmalar ve kovalamacalar sürerken, Avrupa çiftçi örgütlerinin oluşturduğu (AB içindeki 22 milyon çiftçi ve aile üyelerinin örgütü Copa ve 22 bin tarım kooperatifinin örgütü olan Cotegaca) liderleri, Avrupa Parlamento binasında, sorunun baş muhatapları olan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa’nın yanı sıra Tarım, Ticaret, Bütçe ve Çevre komiserleri ile ticaret ve tarım konularında toplantı yaptılar. Çiftçi örgütleri liderleri, taleplerinde ısrarlı ve kararlı olduklarını belirtiler.
Bu görüşme aynı zamanda, AB-Mercosur Serbest Ticaret Anlaşmasının tehlikede olduğu ve ucuz ithalatın 27 üye devletteki yerel tarımı tehdit ettiği bir ortamda, Avrupa’nın bugüne kadarki en büyük tarımsal hesaplaşması anlamına geliyordu.
Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, çiftçi liderleri ile yapılan toplantının ardından X hesaplarından birer mesaj paylaştılar. Her iki başkan da mesajlarında aynı cümleleri kurarak çiftçi örgütlerine teşekkür ettiler ve “Belirsizlik zamanlarında çiftçilerimizin güvenilirliğe ve desteğe ihtiyacı var. Ve Avrupa her zaman onların arkasında olacak. AB bütçesinde güçlü ve sürdürülebilir destekler. Küçük ve aile çiftlikleri ile genç çiftçilere yönelik hedefli yardım. Ve çiftçilerin günlük yaşamını kolaylaştırmak için basitleştirme. Avrupa sizinle – şimdi ve gelecekte” ifadelerini kullandılar.
Her iki politikacının da bu mesajlarına yüzlerce tepki yağdı. Aynı şey başta Lizbon belediye başkanlığı dönemindeki yolsuzluk iddiaları olmak üzere, Avrupa Konseyi başkanı için de yapılıyor.
Brüksel’de protesto gösterisi ve eylemler bütün şiddetiyle sürerken, Macaristan Başbakanı Victor Orban da X hesabından bir mesaj yayımlayarak özellikle Ursula von der Leyen’e ve AB liderlerine sataştı. Savaş alanına dönmüş bir Brüksel manzarası ve bisiklet üzerinde Almanya bayraklı bir göstericiyi gösteren videolu paylaşımında Orbán: “Brüksel’deki durum bu. Macarlar da dahil olmak üzere binlerce çiftçi, von der Leyen’e şu mesajı gönderiyor: Tarım sübvansiyonlarının yüzde 20 oranında kesilmesi ve paranın Ukrayna’ya gönderilmesi kabul edilemez! Haklılar.”
1 ay erteleme
Çiftçilerle toplantının ardından, Avrupa Komisyonu Başkanı von der Leyen’in AB Liderler Zirvesi’ne 1 saatten fazla bir süre geç katılması liderler zirvesini etkiledi. Fransa ve Polonya’nın eleştirel olduğu, hatta Fransa ve İtalya’nın olumsuz oy vereceğinin söylendiği AB-Mercosur Anlaşması ile ilgili Von der Leyen, sözleşmenin 1 ay ertelendiğini açıklamak zorunda kaldı.
Diğer yandan, Avrupa çiftçi örgütü COPA-COTEGACA da X’ten bir mesaj yayımlayarak “Hiçbir aldatmacaya yer yok. Sözler eylemlerle örtüşmelidir. Sadece verilen sözlere ve vaatlere değil, eylemlere, pratiğe de bakacağız” dediler.
Çiftçiler Mercosur’a neden karşı?
Mercosur anlaşması, AB ile Brezilya, Arjantin, Uruguay, Paraguay ve Bolivya’dan oluşan beş Mercosur ülkesi arasında 15 yıl içinde ticareti yapılan ürünlerin neredeyse tamamındaki gümrük vergilerini kaldırmayı öngörüyor. 715 milyondan fazla insanı kapsayan bir serbest ticaret bölgesi yaratacak olan AB-Mercosur anlaşmasına Avrupalı çiftçiler, Güney Amerika’dan gelen daha ucuz tarım ithalatlarının haksız rekabete yol açacağı gerekçesiyle karşı çıkıyor.
Evrensel / GA / Siyasi Haber