Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Şırnak Milletvekili Nevroz Uysal Aslan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) “tahliye umudu olmaksızın ömür boyu hapis cezasının insan hakkı ihlali olduğuna” ilişkin kararına dayanarak, “umut hakkı”nın tanınması için kanun teklifi verdi.
Meclis Başkanlığı’na sunulan teklif, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilen kişilerin 25’inci yılın sonunda koşullu salıverilme şartlarının değerlendirilmesini öngörüyor. Teklifte, AİHM’in Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 3’üncü maddesi kapsamında “umut hakkı”nı tanıdığı hatırlatıldı.
Teklifte, 2004’te idam cezasının kaldırılmasıyla yerine getirilen ağırlaştırılmış müebbet cezasının insanlık dışı uygulamalara dönüştüğü vurgulandı. Bu kapsamda, mahkûmların tek kişilik hücrelerde tutulduğu, yalnızca bir saat açık hava hakkı tanındığı, aile görüşmelerinin kısıtlandığı ve koşulların rehabilitasyon amacına aykırı olduğu belirtildi.
AİHM kararları ve Avrupa Konseyi çağrısı hatırlatıldı
Teklifte, AİHM’in Abdullah Öcalan, Kaytan, Gurban ve Vinter kararlarına atıfta bulunularak, müebbet hapis cezalarının en geç 25 yılda gözden geçirilmesi gerektiği belirtildi. Ayrıca, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 17 Eylül 2025 tarihli toplantısında Türkiye’ye yasal düzenleme yapma ve AİHM kararlarına uyma çağrısında bulunduğu kaydedildi.
‘Düzenleme Abdullah Öcalan’ı hedef aldı’
Teklifte, ağırlaştırılmış müebbet hapis rejiminin başlangıçta Abdullah Öcalan’ı hedef aldığı, ancak zamanla binlerce mahkûmu etkileyen yapısal bir adaletsizliğe dönüştüğü vurgulandı. Öcalan’ın Kürt meselesinde barışçıl çözüm arayışındaki rolüne değinilen teklifte, Bakanlar Komitesi’nin çağrısının “toplumsal barışın yeniden inşası için bir fırsat” olduğu ifade edildi.