Paulo Coelho’nun Can Yayınları tarafından basılan “On Bir Dakika” romanında geçen “Kürdistan” ifadesi sansürlendi. Tepkiler üzerine açıklama yapan yayınevi sahibi Can Öz, “Tepki gösteren okurlar haklı. İlk baskıda düzelteceğiz” dedi.
Dünyaca ünlü Brezilyalı yazar Paulo Coelho’nun, Saadet Özen’in çevirisiyle Can Yayınları tarafından basılan ‘On Bir Dakika’ adlı romanındaki “Kürdistan” kelimesi sansürlendi.
Orijinal metinde yer alan “Bir internet kafeye girdi ve Kürtlerin Kürdistan’dan, şu an Türkiye ile Irak arasında bölünmüş, var olmayan bir ülkeden geldiklerini öğrendi” cümlesi sansürlenerek yerine “Kürtlerin Ortadoğu’da yaşadığı yazıyordu” ifadeleri yer aldı.
İlk baskısı 2004 yılında yapılan kitabın sansürlenmesine çok sayıda sosyal medya kullanıcısı tepki gösterdi.
Yayınevi ve çevirmenden açıklama
Gösterilen tepkiler üzerine Can Yayınları sahibi olan Can Öz açıklama yapmak zorunda kaldı.
“Paulo Coelho 11 Dakika’daki çeviriyle aslı arasındaki farkların sorumlusunu, editörünü bilmiyorum. Baskı çok eski. Ancak yayıncının böyle kafasına göre metne müdahale hakkı yoktur. Tepki gösteren okurlar haklı. İlk baskıda düzelteceğiz.”
Kitabın çevirmeni Özen ise ‘Kitap zaten tamamen başka bir hikayeyi anlatıyordu’ diyerek, sansürde payı olmadığını savundu:
“Ben ne gördüysem onu çevirdim. Coelho’nun bütün çevirileri en son kendi ajansına gider. Sadece çeviriler değil çıkacak röportajlara kadar her şeye ajans karar verir. En azından eskiden öyleydi, şimdi nasıldır bilmiyorum.
“Şahsen, hiçbir kelimeyi bilerek sansürleme hakkını bugüne kadar kendimde görmedim. Anlatılanı, söyleneni doğru bulup bulmamaktan bağımsız olarak yazar yazmışsa yazmış. Can Yayınları’nın yaptığına da şahit olmadım.
“Mahkemeden sansür durumunda satırların üzerinin siyaha boyanarak basıldığı (sansürün belli edecek şekilde) bir-iki durum hatırlıyorum. Bu çevirinin de üzerinden yıllar geçti. Ancak yayıneviyle bu konuda konuştuğumuzu hiç hatırlamıyorum. Büyük ihtimalle konusu geçmiştir, fakat bana kimsenin ‘şöyle yapma böyle yap’ dediğini hatırlamıyorum.
“Kitap zaten tamamen başka bir hikayeyi anlatıyordu. Coelho politik bir tartışmanın içinde olmak istemiş midir, olmamayı mı tercih etmiştir, kitabın genelinden çıkarılabilir bence.”
Kitabın konusu
Coelho’nun “On Bir Dakika” kitabının hikayesi, yayınevinin takdimiyle özetle şu şekilde:
Dünyanın en eski mesleği fonunda yaşanan bir aşk masalı. Paulo Coelho’nun kahramanı güzeller güzeli Maria, iyi bir eş, sakin bir yuva değil, serüvenler, aşklar, zenginlikler hayal etmektedir. Bu hayallerin peşine takılıp ülkesinden çok uzaklara, İsviçre’ye sürüklenir. Dilini bile bilmediği bu yabancı dünyada, hayallerini gerçekleştirmek uğruna garip serüvenlere karışan genç kadının cesareti yanında ilkeleri de sınanır. Maria, birçok kadının ömür boyu adım atmaya cesaret edemediği bir eşikten geçmektedir: kendini, bedenini, ruhunu ve cinselliğini tanıma. Aşk ve cinsel özgürlük, zenginlik ve yoksulluk, utanç ve cesaret, çıkar ve özveri, söz simyacısı Paulo Coelho’nun Maria için katı gerçeklerle dokudğu düşler dünyasının çelişkileri…
Maria’nın serüveni nasıl biterse bitsin, her şeye rağmen “Dünya, yalnızca on bir dakika süren bir şeyin çevresinde dönüyor.”
(Gazete Karınca)