Jeopolitik istihbarat üzerine uzmanlaşmış Jeopolitik İstihbarat Grubu Türkiye’nin bir yıl içinde NATO’dan ayrılabileceği uyarısında bulundu.
Kuruluşun hazırladığı raporun sonuç bölümünde “10 emekli amiral ve generalden oluşan Jeopolitik İstihbarat Grubu (JİG) son 6 ay boyunca Türkiye ile yükselen gerilimi inceledi. JİG, ilişkilerin sürekli olarak kötüleşmesini önemli bir dış politika sorunu olarak tanımlıyor ve Türkiye’nin yılsonunda NATO’dan ayrılması ihtimalini olası görüyor” ifadelerine yer verildi.
NATO ve ABD karşıtı söylemlerine rağmen Türkiye, NATO Anlaşması’nın üye ülkelerin bir güvenlik tehdidini görüşmek üzere diğer üye ülkelere toplantı çağrısı yapmasına izin veren 4. maddesi uyarınca en fazla toplantı çağrısı yapan ülke oldu. Ayrıca, silahlarının çoğunu ABD başta olmak üzere NATO ülkelerinden alıyor.
Bir üye ülkenin NATO’dan ayrılması için özel bir prosedür bulunmuyor. Fransa 1966’da ittifaktan ayrılması söz konusu olduğunda resmi olarak NATO’dan ayrılmadı; sadece NATO’nun askeri kanadından çekildi. Bazı NATO operasyonlarında işbirliğini sürdürdü ve 2009’da NATO’ya yeniden tamamen katıldı.
Türkiye’nin NATO’dan çıkması, muhtemelen ABD ve Koalisyon’un Suriye ve Irak’ta IŞİD’e karşı yürütülen operasyonlarda kullanılan İncirlik Hava Üssü’ndeki varlığını etkileyecektir. Stockholm Özgürlük Merkezi’nin ortaya çıkardığı belgeler, AKP yanlısı avukatların Temmuz 2016’daki darbe girişiminde rol aldıkları gerekçesiyle bazı ABD subaylarının tutuklanması için bir dava açma girişiminde bulunduklarını ortaya koyuyor. ABD İncirlik’teki varlığını azaltırken, Almanya askeri güçlerini üsten çekti ve Ürdün’e taşıdı.
İzmir’de de daha çok NATO operasyonları için kullanılan bir ABD askeri üssü bulunuyor.
Farklı siyasi görüşlerdeki Türkiye vatandaşları ülkedeki ABD ve NATO üslerine karşı çıkıyorlar. ABD’nin Türkiye’de otoriterleşmenin yükselişindeki destekleyici rolüne karşı çıkan sol muhalefetin varlığı ve ABD’nin AKP hükümetine yönelik olası saldırılarına yönelik milliyetçi itirazlar bir arada düşünüldüğünde Türkiye’nin NATO’dan çıkması ülke içinde bir ihtilafa neden olmayacak gibi görünüyor.
Bununla birlikte, Türkiye’nin NATO’dan çıkmasının ABD ve Türkiye arasında devam etmekte olan diplomatik kriz üzerindeki etkileri bugüne kadar olan anlaşmazlıklardan çok daha büyük olacaktır. Böyle bir adım Irak ve Suriye’de yürütülmekte olan operasyonları etkileyecek ve ABD’nin, Türkiye’nin terörist kabul ederek hedef aldığı Kürt gruplarına yönelik hesaplarını değiştirebilecektir. Yalnızca Türkiye’nin Rusya’dan silah satın alması bile, bu silahların ABD ve NATO silahlarını tehlikeye atabileceği gerekçesiyle ABD’nin yeni yaptırımlarda bulunması ihtimalini gündeme getirmiştir.
Çeviri: SiyasiHaber
Kaynak: The Region – Meghan Bodette https://theregion.org/article/13008-turkey-could-leave-nato-within-year-experts