Sırbistan’da 1 Kasım 2024’te tren istasyonunun tentesinin çökmesi ve 16 kişinin hayatını kaybetmesinin yolsuzluklar nedeniyle olduğunu savunan öğrenciler, trajedinin yıldönümünde Vučić rejimine karşı protesto gösterilerine başlamışlardı. Sırbistan’da öğrenci öncülüğündeki protestocular yolsuzluk yapanlardan hesap sorulmasını istiyordu ancak yolsuzluklara karşı hiçbir şey yapılmaması ve sorumluların cezalandırılmaması üzerine protestocular taleplerini siyasi boyuta taşıyarak erken seçim çağrısında bulunuyorlar. Vucic, 13 yıl önce iktidara geldiğinden beri demokratik özgürlükleri kısıtlamakla suçlanıyor.
Dokuz aydan bu yana ağırlıklı olarak barışçıl bir biçimde sürdürülen yolsuzluk karşıtı protestolarda, iktidar partisi yanlısı maskeli grupların saldırısı sonucunda çatışmalar çıktı. Paramiliter güçlerin iktidardaki Sırp İlerleme Partisi tarafından yolsuzluklara, otokrasiye karşı ve hukukun üstünlüğü için gösteri yapan ve erken parlamento seçimleri talep eden protestocuların üzerine salındığı iddia ediliyor.
Çıkan çatışmalarda onlarca kişi yaralandı, çok sayıda kişi tutuklandı.
Öğrenci protesto hareketi, Instagram profilinde yaptığı açıklamada, Vučić’in erken seçim çağrısı yapmak yerine ülkeyi iç savaşa sürüklediğini belirtti.
Siyasi kariyerine aşırı sağcı Sırp Radikal Partisi’nde başlayan ve ardından Avrupa Birliği üyeliğini savunan Cumhurbaşkanı Alexandar Vučić , yakında daha fazla tutuklama yapılacağını söyledi. Vučić, hiçbir kanıt olmaksızın gösterilerin kimliği belirsiz yabancı güçler tarafından dışarıdan planlandığını iddia ederken rejim yanlısı medya, aylardır yolları ve köprüleri kapatan, devleti felç eden “teröristlerin” tacizlerinden bıkan “namuslu vatandaşlar”ın, şimdi de “yabancı paralı askerlere” karşı dik durduğunu iddia ediyor.
Vučić paramiliter güçleri kullanıyor
Belgrad Üniversitesi Sırp Siyaseti Profesörü Nebojša Vladisavljević France 24’e verdiği röportajda, protestolara yapılan son saldırılarla bir başka tırmanışa tanık olunduğunu söylüyor. Vladisavljević, “Son birkaç günde, iktidar partisinin destekçisi gibi davranan kiralık çetelerin kullanılmasıyla bir başka tırmanışa tanık olduk. Onları tek tip giyinmelerinden tanıyorsunuz – sivil kıyafetler giyiyorlar, ancak hepsinin siyah tişört, siyah şort pantolon, siyah beyzbol şapkası giydiğini ve bazılarının kapüşonlu olduğunu görüyorsunuz – ve ülke genelinde iktidar partisinin ofislerini korumak için bir araya geliyorlar, bazıları sopalarla protestocuları kışkırtıyor ve polisin onları dövmesini sağlıyorlar. İşte son birkaç günde gördüğümüz şey bu. Bu adamları önceki yıllarda sık sık kullandılar, ama bunu hep kimse ne olduğunu görmeden yapmaya çalıştılar. Bu yüzden iktidar partisi adına insanları dövüp, parti çizgisini takip etmeyen kendi parti üyeleri de dahil olmak üzere her türlü insana baskı yapmak için kullandılar, özellikle de hükümeti eleştirenlere karşı. Ama yine de, aslında kamusal alanda değillerdi ve şu anki gibi tek tip giyinmiyorlardı. Bu yüzden artık herkes tarafından kolayca fark ediliyorlar.
Bugünlerde gördüğümüz şey, polisle yakın bir şekilde çalıştıkları; bazı durumlarda polis, daha önce hiç görmediğimiz bir şekilde, bazılarından emir bile alıyor ve aralarında sabıka kaydı olan kişiler bile görüyoruz.”