ABD’nin önemli gazetelerinden New York Times, Erdoğan’ın ABD ziyareti sırasında çoğu ABD vatandaşı olan protestoculara saldıran 24 kişiyi tek tek inceledi. Geçtiğimiz hafta Washington’da gerçekleşen olayın video görüntülerinin analiz edildiği haberde korumaların ve sivil giyimli kişilerin hareketleri saniye saniye mercek altına alındı.
Saldırıyı gerçekleştirenlerin sayısının protestoculardan fazla olduğunun kaydedildiği haberde ABD Dışişleri Bakanlığı’nın saldırıyı kınadığı ve ABD milletvekillerinin soruşturma yapılması çağrısına rağmen hiçbir işlem yapılmadığı hatırlatıldı.
Haberde saldırıyı gerçekleştiren kişiler koyu takım elbiseliler, haki renk kıyafetliler, Erdoğan’ın sivil destekçileri ve Erdoğan’ın beraberindekiler olarak dört gruba ayırılarak incelendi.
Koyu renk takım elbiseliler
Protestoculara saldıranlardan kulaklık kullanan ve rozet ve kimlik kartı taşıyan on kişinin resmi güvenlik görevlileri olduğu anlaşılıyor. Bunlardan en az dördünün silahlı olduğu da görüntülere yansıyor. Bu kişilerden ikisi protestoculara yönelik saldırıyı başlatıyor. Bu iki kişinin farklı açılardan çekilmiş görüntüleri incelendiğinde, birinin boynunda taşıdığı kimlik kartının üzerindeki Türkiye ve ABD bayrakları ile Cumhurbaşkanlığı mührü ABD ziyaretini gerçekleştiren heyet içinde yer aldığını gösteriyor. Sayid Reza Yasa isimli bir gösterici yerde yatarken bu iki kişi tarafından yüzüne ve vücuduna tekme atıldığı görülüyor. Görüntülerin bir yerinde aynı protestocuya dört kişinin saldırdığı görülüyor. Bir başka koruma görevlisi, 26 yaşındaki protestocu Ceren Borazan’ın boğazına sarılıyor ve yere düşürüyor.
Times’a konuşan Borazan yaşadıklarını şöyle anlattı: “Bana ‘öldün sen’ diyordu. Çok korktum. Bir kadın, bir Amerikalı ve bir Kürt olarak artık burada bile kendimi güvende hissetmiyorum.”
Habere göre bu kişilerin kimlikleri bilinmiyor ancak şiddetin görüntülerini kaydeden Anadolu Ajansı “Cumhurbaşkanı’nın korumalarının ve Türk polisinin” olaylara karıştığını bildirdi. Washington’daki Türkiye Büyükelçiliği’nden bir yetkili, olaylara karışanlarla ilgili yorum yapmayı reddetti. Geçtiğimiz hafta Büyükelçilik tarafından yapılan açıklamada ise protestocuların Cumhurbaşkanı’nı karşılamaya gelen Türkiye-ABD vatandaşlarını “agresif bir şekilde provoke ederek” şiddet olaylarına neden olduğu ve karşılama için toplananların kendilerini savunduğu ifade edilmişti.
Haki renk kıyafetliler
Protestoculara saldıranlardan altısının üzerinde, Türk korumaların yazlık üniformalarını andıran kıyafetler vardı. Bunlardan üçü videoda görünüyor. Bu kişilerin üçü protestoculara saldırmaya başladı. İçlerinden biri iki kadını yere düşürdü ve bir diğeri Lucy Usoyan isimli protestocuyu yerde yatarken defalarca tekmeledi. Üçüncüsü ise birkaç dakika önce yere fırlatılan Sayid Reza Yasa’yı tekmeledi. Kavga bittikten sonra çekilen bir videoda, dört kişinin etrafta durduğu ve içlerinden birinin Washington polisiyle tartıştığı görülüyor. Bu gruptan olan üç kişi arbedenin yaşandığı yere koşarak en az üç protestocuya saldırıyor.
Erdoğan’ın sivil destekçileri
Kendilerini Erdoğan’ın destekçisi olarak niteleyen bir grup Washington’a onunla tanışmak için geldiklerini söyledi. Çoğu günlük kıyafetler giyen ve silahlı gibi görünmeyen bu kişilerin Türk güvenliğiyle bir ilişkisi olup olmadığı bilinmiyor. Ancak bu kişiler kavgada merkezi bir rol oynadılar. Alpkenan Dereci ve Sinan Narin başından itibaren kavganın içinde yer aldılar ve karşı karşıya geldikleri protestocuları ittiler ve yumrukladılar. Videoda sarı tişört giydiği görülen Dereci, kavgaya katılarak bir kişiyi defalarca yumrukladı. Daha sonra protestoculardan birinin Dereci’ye megafonla vurması sonucu yüzünde derin bir kesik oluştu.
Virginia'da mülk sahibi olan Narin, protestocuların tişörtünü yırttığını ve kendisine şişe attığını söyledi. Narin, Facebook hesabında Kavga benimle başladı yazdı. Facebook hesabından, diğer kamera görüntüleri ile de eşleşen, yırtık tişörtünün ve kanayan yüzünün görüldüğü bir video paylaştı. Kavganın büyümesinin ardından Narin, güvenlik görevlilerini takip ederek Lucy Usoyan adlı protestocuyu yerde yatarken defalarca tekmeledi. Daha sonra bir Washington polisi ona caddeye kadar eşlik etti.
Gazetecilere yaptığı açıklamada yerde yatan kadını tekmelediğini kabul eden Narin; Dikkat etmedim. Erkek olduğunu sanmıştım. Bir kadını asla tekmelemem dedi. Kendisini savunmaya çalıştığını söyleyen Narin protestocuların ‘terörist’ olduğunu ve ortalığı sakinleştirmeye çalışırken kendisini yumruklayarak ve üzerine tükürerek kavgayı onların başlattığını iddia etti.
TRT'nin haberine göre Alpkenan Dereci isimli ikinci kişi ise Toronto'dan Washington’a kuzeni Ahmet C. Dereci ile birlikte geldi. Adının Ahmet olduğu belirtilen mor tişörtlü kişinin, ikinci saldırı başladığında bir protestocuyu yumrukladığı ve tekmelediği görülüyor. Videoda Eyüp Yıldırım isimli üçüncü kişinin polise Alpkenan Dereci'nin kuzeni olduğunu söylediği görülüyor. Bir Amerikan vatandaşı ve vergi mükellefi olduğunu söyleyen Yıldırım, yerde yatan 34 yaşındaki Usoyan'ı defalarca tekmeledi. New Jersey kayıtlarına göre, Yıldırım 50 yaşında ve bu eyalette üç şirketi yönetiyor.
Yıldırım, Alpkenan Dereci ve Ahmet C. Dereci sorulara yanıt vermedi. Usoyan ise yaptığı açıklamada bir sarsıntı geçirdiğini ve doktorun kendisine iyileşmesi için 6 haftalık rapor verdiğini belirtti ve Hayatta olduğum için mutluyum ifadelerini kullandı.
Erdoğan’ın beraberindekiler
Arbedeyi Türkiye Büyükelçisi’nin konutuna yakın bir noktada park halindeki Mercedes marka siyah arabanın içerisinden izleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaşanan olaylarda bir rolünün olup olmadığı bilinmiyor. Ancak beraberindekilerin görüntülerinin yer aldığı videoda yanındaki korumalardan en az birinin kavgaya koştuğu ve protestocuları yumruklamaya ve tekmelemeye başladığı görülüyor.
Erdoğan'n arabada otururken arka kapıya doğru eğilen güvenlik şefi Muhsin Köse ile konuştuğu görülüyor. Erdoğan'la konuşmasının ardından Köse, kulaklıktan bir şeyler söylüyor ve Erdoğan’ın aracını koruyan korumalardan üçü aceleyle protestonun yapıldığı alana doğru gidiyor. Dakikalar sonra arbede başlıyor ve aralarından tıknaz ve kel olan birinin insanları yumrukladığı ve tekmelediği görülüyor.
Köse arbede boyunca Erdoğan ile konuşuyor. Köse'nin arkadaşlarından ikisi arbedenin bitmesinin ardından çim alanda bir araya gelerek arabaya dönüyor ve daha sonra Erdoğan arabasından ayrılarak Büyükelçi’nin konutuna giriyor. Caddedeki ilk kargaşayla Erdoğan'ın varışı arasında geçen birkaç dakika boyunca polis grupları ayırıyor ve Türk güvenlik görevlileri polis çizgisinin arkasında kalıyor. Köse’nin kulaklığına konuşmasının ardından adamlar saldırıya geçiyor.
Protestoculardan Ceren Borazan “On koruma vardı, az önce caddeden geçtiler” ifadelerini kullandı.
Çeviri/Haber: SiyasiHaber
Kaynak: https://www.nytimes.com/interactive/2017/05/26/us/turkey-protesters- attack-video-analysis.html?_r=1