Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde 25 kişinin öldüğü tren faciası davasında 9 sanığın 8 yıl 4 ay ile 17 yıl 6 ay arasında değişen hapis cezaları alması, 4 sanığın da beraatine ilişkin mahkemenin gerekçeli kararı açıklandı. Gerekçeli kararda, sanıkların ‘kusur’ ve ‘ihmalleri’ tek tek sıralanıp “Eldeki dava sanıkları bakımından manevi unsurun taksir olduğu kanısına varılmıştır” denildi.
9 sanığın 8 yıl 4 ay ile 17 yıl 6 ay arasında değişen hapis cezaları alması, 4 sanığın da beraatine ilişkin mahkemenin gerekçeli kararı açıklandı. Mahkeme sanıkla ilgili gerekçeli kararında, “Sanık Kurt’un kazalı hat kesiminde lokal ve şiddetli yağış olabileceğini ve yağışın demir yolu hattında hasara yol açabileceğini öngördüğü ancak daha önce mıntıkasında benzer nitelikte bir olay yaşanmamasına ve talihe güvenerek gerçekleşmeyeceği zannıyla hareket ederek hava durumunu takip etmediği belirlenmiştir” ifadelerine yer verdi.
Çorlu 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nin açıkladığı 370 sayfalık gerekçeli kararda, yaralılar, ölenlerin yakınları, görgü tanıkları ve sanıkların ifadelerine de yer verildi.
Kararda, “Bütün delillerin birlikte incelenmesi neticesinde, her bir sanık yönünden kendi başlığı altında ayrıntılı olarak açıklanacağı üzere, eldeki dava sanıkları bakımından manevi unsurun taksir (basit veya bilinçli hali) olduğu kanısına varılmıştır” denildi.
‘Zararlı neticenin ağırlığını dikkate almıştır’
Her bir sanığın kişisel sorumluluğunun, diğer sanıkların kusurlarından bağımsız olarak yalnızca kendi kusurunun dikkate alınarak belirlendiği ifade edilen kararın devamında şunlara yer verildi:
“Mahkememiz her bir sanığın cezai sorumluluğunu ayrı ayrı değerlendirmiş ve kusurlu olduğu sübuta eren sanıklar yönünden kanunun belirlediği alt ve üst sınırlar arasında uygun bir cezaya hükmetmiştir. Meydana gelen kaza bakımından herhangi bir kusuru bulunmadığı anlaşılan sanıklar yönünden ise beraat kararı verilmiştir. Dava konusu tren kazasına bağlı olarak 25 kişinin hayatını kaybettiği, 224 kişinin ise değişik seviyelerde yaralandığı tespit edilmiştir.
Mahkememiz mahkumiyetlerine karar verdiği sanıklar yönünden temel cezayı belirlerken, Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun kararında da belirtildiği üzere öncelikle failin taksirli kusurunun ve olayda meydana gelen zararlı neticenin ağırlığını dikkate almıştır.
Bu kapsamda, faillerin tamamının ‘asli kusurlu’ bulunduğu ve olayda 25 kişinin hayatını kaybettiği, 219 kişinin değişik düzeylerde yaralandığı anlaşıldığından mahkum edilen sanıkların temel cezalarında, asgari 10 yıldan başlamak üzere teşdit uygulanmıştır. Hakkında bilinçli taksir hükümlerinin uygulanmasına hükmedilen sanıklar yönünden, bilinçli taksire sebebiyet veren etken sayısının birden fazla (üç veya dört) olduğu dikkate alınarak, Yargıtay 12’nci Ceza Dairesi’nin kararları doğrultusunda, ceza artırımında 1/2 oranı tatbik edilmiştir.”
Kararda, 15 yıl hapis cezasına çarptırılıp, tutuklanan TCDD 1’inci Bölge Müdürü Nihat Aslan’a ilişkin, TCDD 1’inci Bölge Emniyet Kurulu karar tutanağının (detay riski ve diğer ‘kaza’ nedenlerine ilişkin bilgilendirmeyi içeren) altında sanık Nihat Aslan’ın da imzasının bulunmasının sanığın hat üzerindeki tehlike kayıtlarını ve risk gruplarını öğrendiğini gösterdiği belirtildi.
Kararda, “Sicil listesinde yan ve tali havzaya denk gelen yol kesiminde, 161+600 ila 161+850 km’ler arasında hattın solunun (güneyi) her sene yaz aylarında kontrolü ve açılması gerekir kaydının bulunduğunun belirtilmesine ek olarak sanığın 29.06.2018 tarihli turne raporuna kaza tarihinden önce vakıf olup gereği için ilgili birimlere göndermek suretiyle raporun içerdiği şiddetli ve lokal yağış ile demiryolu hasarına neden olma sonuçlarını öngördüğü ancak görevlerine karşı kayıtsızlık göstererek zararlı neticeyi kabullendiğine ilişkin dosya kapsamında her türlü şüpheden uzak, kesin, somut ve nesnel delil bulunmadığı, sanığın görev süresi içerisinde kazalı hat kesimine yakın yerlerde benzer nitelikte bir kaza olmamasına ve talihe güvenerek bilinçli taksirle hareket ettiği, Yargıtay 12’nci Ceza Dairesi’nin kararları da dikkate alınarak, ‘şüpheden sanık yararlanır’ ilkesi gereğince hakkında olası kast hükümlerinin tatbik edilmemesi gerektiği değerlendirilmiştir” ifadelerine yer verildi.
‘Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davrandı’
17 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılıp, tutuklanan Bölge Bakım Servis Müdürü Mümin Karasu’nun ‘kazalı’ hat kesiminde lokal ve şiddetli yağış olabileceğini ve yağışın demiryolu hattında hasara yol açabileceğini öngördüğü ancak daha önce mıntıkasında benzer nitelikte bir olay yaşanmamasına ve talihe güvenerek gerçekleşmeyeceği zannıyla hareket ettiği belirtildi. Kararda, “Hava durumunu düzenli takip etmediği, hattın özel kontrolünü (DB Müdürü ve bağlı birimleri tarafından) sağlamadığı, yazdığı yazı ve turne raporu dışında, HB El Kitabının Üstyapı Bölüm-6 (Hat Muayenesi) Ek-1 satır 65-72 (Olumsuz Hava Koşullarında Hattın Kontrol Edilmesi) gereği sorumlu tutulduğu özel hat kontrolünü ‘düzenli ve bağlayıcı’ bir prosedüre bağlamadığı, sanığın özel hat kontrolü planlamasını gerektiği biçimde yapmadığı hususunun anılan yazı ve raporun geri dönüş takibini yapmaması ve/veya bu husustaki sorumluluğun yardımcısı Nizamettin Aras ile tanık Yasin Baba’ya ait olduğunu ileri sürmesinden anlaşıldığı, 29.06.2018 tarihli turne raporunun da mevzuat gereği ifa edilen bir turne faaliyeti olup, alt birimlerden yanıt verilmeyen 30.05.2018 tarihli yazının denetimi anlamına gelmediği, sanığın böylelikle dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davrandığı, meydana gelen kaza yönünden bilinçli taksirli ve asli kusurlu olarak sorumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer fail veya faillerin yol bekçiliği ve MGM ile işbirliği konularındaki kusurlarının ise 5237 sayılı TCK madde 22/5 hükmü uyarınca sanık Mümin Karasu’nun kusurundan ayrı olarak değerlendirilmesi gerektiği, yol bekçisi ve MGM ile işbirliği konularındaki eksikliklerin sanığın kusur durumunu bu yönden etkilemediği, sanığın daha önceki bir tarihte üst makamlara yol bekçisi talebinde bulunmasının da hattın özel kontrolü açısından kusurunu ortadan kaldırmadığı zira hattın özel kontrolü için yol bekçisinin varlığının şart olmadığı, yol bekçisinin yolun daimi nezareti bakımından elzem ve önemli olduğu kanısına varılmıştır” denildi.
16 yıl 3 ay hapisle cezalandırılıp, tutuklanan Demir Yolu Bakım Müdürü Turgut Kurt’un yol bakım ve tamiratında yıllık iş programları hazırlamak ve uygulanmasını sağlamak, mıntıkasındaki bakım ve onarım çalışmalarına ait belge ve verilerin sağlıklı bir şekilde kayıtlarının tutulmasını sağlamak, mevsim geçişlerinde, genel emir kapsamında demiryolunun kritik noktalarında (conta, makas, kurp, tünel vb.) kontrolleri yaptırarak seyrüsefer güvenliği açısından gerekli önlemleri aldırmak olduğu belirtildi.
‘Talihe güvenerek hareket etmiş’
Kararda, şöyle denildi: “Kendisine bilgi verilen personel olarak olay tarihinde kazalı hat kesimine yağdığı anlaşılan şiddetli yağmur sırasında, sonrasında hat üzerinde gerekli özel kontrolün planlamasını önceden yapmamak ve bilahare kontrolü yaptırmamak suretiyle tam ve asli olarak kusurlu bulunduğu kanısına varılmıştır. Sanığın olay tarihinde İstanbul’da bulunmasının anılan sorumluluğunu ortadan kaldırmadığı, kendisinin özel hat muayenesi planlamasını daha önce yaparak bağlı personelini hat kontrolüne yönlendirebileceği değerlendirilmiştir. Sanığın olay tarihinde meydana gelen yağışa ilişkin ihbar almadığı, kendisine bu yönde formel veya informel kanallardan bilgi gelmediği, olay tarihinde MGM ile işbirliği bulunmadığından MGM mesajının da gelmediği yönünde savunmalarda bulunulmuştur.
Söz konusu savunmaların biçimsel olarak doğru olduğu, sanığa herhangi bir kanaldan kazalı hat kesiminde şiddetli yağış gerçekleştiği bilgisinin iletilmediği ancak olay tarihinden önce Mümin Karasu tarafından yazılan 30.05.2018 tarihli yazı ve 29.06.2018 tarihli turne raporunun kaza tarihinden önce Turgut Kurt’a tebliğ edildiği, anılan yazı ve rapor içeriğinde önümüzdeki günlerde şiddetli lokal yağışlar olabileceği ve bu tür yağışların hasara yol açtığı belirtilerek hava durumunun takip edilmesi, kritik havalarda nöbetçi bırakılması, olağanüstü hallerde yaya kontrollerinin artırılmasının istendiği, kontroller için sicilli yarma ve dolgular belirtilmekle beraber ikaz ve talimatın bununla sınırlı tutulmadığı, ilgili yazı ve turne raporunun sanık Turgut Kurt yönünden yazılı emir niteliğinde olduğu, sanık ve bir kısım tanık beyanından olay tarihinden sonra MGM işbirliği dışında telefon uygulamalarından hava durumunun hassas biçimde takip edilerek bayram tatillerinde nöbet uygulamasıyla turne icra edildiğinin hatta bu turnelerden bir tanesinde kazalı hat kesiminde şiddetli yağış sonrasında meydana gelen sellenmenin görüntülendiği, ayrıca kaza tarihinde olmamakla birlikte zaman zaman sosyal medya üzerinden hava ve yol durumunun takibine ilişkin DBS Müdürü tarafından DB Müdürlerine uyarılar yapıldığı anlaşılmıştır.
Sanık Turgut Kurt’un kazalı hat kesiminde lokal ve şiddetli yağış olabileceğini ve yağışın demir yolu hattında hasara yol açabileceğini öngördüğü ancak daha önce mıntıkasında benzer nitelikte bir olay yaşanmamasına ve talihe güvenerek gerçekleşmeyeceği zannıyla hareket ederek hava durumunu takip etmediği, hattın özel kontrolünü (YBO Şefi, Yol Sürveyanı, HBO Memuru tarafından) sağlamadığı, böylelikle dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davrandığı, meydana gelen kaza yönünden bilinçli taksirli ve asli kusurlu olarak sorumlu olduğu kabul edilmiştir.”
‘Hava durumunu takip etmedi’ vurgusu
13 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırılıp, tutuklanan Çerkezköy Yol Bakım ve Onarım Şefi Özkan Polat’ın hava durumunu takip etmediğine vurgu yapıldı. Polat için açıklanan kararda, “Kazalı hat kesiminde lokal ve şiddetli yağış olabileceğini ve yağışın demiryolu hattında hasara yol açabileceğini öngördüğü ancak daha önce mıntıkasında benzer nitelikte bir olay yaşanmamasına ve talihe güvenerek gerçekleşmeyeceği zannıyla hareket ederek hava durumunu takip etmediği, hattın özel kontrolünü (Yol Sürveyanı, HBO Memuru ve/veya kendisi tarafından) sağlamadığı, böylelikle dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davrandığı, meydana gelen kaza yönünden ‘bilinçli taksirli ve asli kusurlu’ olarak sorumlu olduğu kabul edilmiştir. Diğer fail veya faillerin yol bekçiliği ve MGM ile işbirliği konularındaki kusurlarının 5237 sayılı TCK md. 22/5 hükmü uyarınca sanık Özkan Polat’ın kusurundan ayrı olarak değerlendirilmesi gerektiği, yol bekçisi ve MGM ile işbirliği konularındaki eksikliklerin sanığın kusur durumunu bu yönden etkilemediği kanısına varılmıştır” denildi.
‘Dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal etti’
Bölge Müdür Yardımcısı Levent Muammer Meriçli, 9 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı. Meriçli ile ilgili kararda, “Sanığın kazalı menfeze balast tutucu duvar yapılması önerisini içeren senelik umumi muayene raporları ile 2018 yıllık bakım (yatırım) programına esas teşkil eden mahal listesinin karşılaştırılmasını ve söz konusu imalatın bakım (yatırım) programına dahil edilmesini ve programın süresinde tamamlanarak ihaleye çıkılmasını sağlamamak, balast tutucu duvar imalatına ilişkin olarak yıllık bakım (yatırım) programından bağımsız olarak herhangi bir teklif veya öneride bulunmamak, bu konuda gerekli teknik ve idari incelemeyi yapmamak suretiyle dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiği, sanığın eyleminin bu haliyle basit taksir kapsamında kaldığı sonucuna varılmış, kendisinin olay tarihi itibarıyla kazalı hat kesiminde meydana gelen şiddetli yağış ve altyapıda meydana gelen hasarı öngördüğüne ilişkin dosya kapsamında her türlü şüpheden uzak, kesin, somut ve nesnel delil bulunmadığından, ‘şüpheden sanık yararlanır’ ilkesi gereğince sanık hakkında olası kast veya bilinçli taksir hükümleri tatbik edilmemiştir” ifadelerine yer verildi.
‘Teknik ve idari inceleme yapmadı’
Davada altyapıdan sorumlu 1’inci Bölge Bakım Servis Müdür Yardımcısı Nizamettin Aras, 8 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı. Aras’ın gerekli teknik ve idari inceleme yapmadığı kaydedilen kararda, “Sanığın kazalı menfeze balast tutucu duvar yapılması önerisini içeren senelik umumi muayene raporları ile 2018 yıllık bakım (yatırım) programına esas teşkil eden mahal listesinin karşılaştırılmasını ve söz konusu imalatın bakım (yatırım) programına dahil edilmesini sağlamamak, balast tutucu duvar imalatına ilişkin olarak yıllık bakım (yatırım) programından bağımsız olarak herhangi bir teklif veya öneride bulunmamak bu konuda gerekli teknik ve idari incelemeyi yapmamak suretiyle dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiği, sanığın eyleminin bu haliyle basit taksir kapsamında kaldığı sonucuna varılmış. Kendisinin olay tarihi itibarıyla kazalı hat kesiminde meydana gelen şiddetli yağış ve altyapıda meydana gelen hasarı öngördüğüne ilişkin dosya kapsamında her türlü şüpheden uzak, kesin, somut ve nesnel delil bulunmadığından, ‘şüpheden sanık yararlanır’ ilkesi gereğince sanık hakkında olası kast veya bilinçli taksir hükümleri tatbik edilmemiştir” ifadelerine yer verildi.
Tevfik Baran Önder’in ceza gerekçesi
10 yıl hapis cezası verilen yüksek mühendis Tevfik Baran Önder’in dikkat ve özer yükümlülüğünü ihlal ettiğini kaydedildi. Kararda, “Sanığın kazalı menfeze balast tutucu duvar yapılması önerisini içeren senelik umumi muayene raporları ile 2018 yıllık bakım (yatırım) programına esas teşkil eden mahal listesini karşılaştırmayıp söz konusu imalatın bakım (yatırım) programına dahil edilmesini sağlamamak, balast tutucu duvar imalâtına ilişkin olarak yıllık bakım (yatırım) programından bağımsız olarak herhangi bir teklif veya öneride bulunmamak, bu konuda gerekli teknik incelemeyi yapmamak suretiyle dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiği, sanığın eyleminin bu hâliyle basit taksir kapsamında kaldığı sonucuna varılmış, kendisinin olay tarihi itibarıyla kazalı hat kesiminde meydan a gelen şiddetli yağış ve altyapıda meydana gelen hasarı öngördüğüne ilişkin dosya kapsamında her türlü şüpheden uzak, kesin, somut ve nesnel delil bulunmadığından, ‘şüpheden sanık yararlanır’ ilkesi gereğince sanık hakkında olası kast veya bilinçli taksir hükümleri tatbik edilmemiştir” denildi.
Deniz Parlak’ın ceza gerekçesi
9 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırılan mühendis Deniz Parlak’ın dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiği belirtilen kararda, şunlar kaydedildi:
“Sanığın kazalı menfezi balast tutucu duvar yapılması önerisini içeren senelik umumi muayene raporlarına itibar etmeyerek mahal listesine dâhil etmemek, balast tutucu duvar imalatına ilişkin olarak yıllık bakım (yatırım) programından bağımsız olarak herhangi bir teklif veya öneride bulunmamak ve ayrıca ek drenaj muayenelerinin zamanlamasını belirlememek suretiyle dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlâl ettiği, sanığın eyleminin bu hâliyle basit taksir kapsamında kaldığı sonucuna varılmış, kendisinin olay tarihi itibarıyla kazalı hat kesiminde meydana gelen şiddetli yağış ve altyapıda meydana gelen hasarı öngördüğüne ilişkin dosya kapsamında her türlü şüpheden uzak, kesin, somut ve nesnel delil bulunmadığından, ‘şüpheden sanık yararlanır’ ilkesi gereğince sanık hakkında olası kast veya bilinçli taksir hükümleri tatbik edilmemiştir.”
Kubilay Başkaya’nın ceza gerekçesi
9 yıl 2 ay hapis cezası alan mühendis Kubilay Başkaya’nın da dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiği kaydedildi. Kararda, “Sanığın kazalı menfezi balast tutucu duvar yapılması önerisini içeren senelik umumi muayene raporlarına itibar etmeyerek mahal listesine dahil etmemek, balast tutucu duvar imalatına ilişkin olarak yıllık bakım (yatırım) programından bağımsız olarak herhangi bir teklif veya öneride bulunmamak ve ayrıca ek drenaj muayenelerinin zamanlamasını belirlememek suretiyle dikkat ve özen yükümlülüğünü ihlal ettiği, sanığın eyleminin bu haliyle basit taksir kapsamında kaldığı sonucuna varılmış. Kendisinin olay tarihi itibarıyla kazalı hat kesiminde meydana gelen şiddetli yağış ve altyapıda meydana gelen hasarı öngördüğüne ilişkin dosya kapsamında her türlü şüpheden uzak, kesin, somut ve nesnel delil bulunmadığından, ‘şüpheden sanık yararlanır’ ilkesi gereğince sanık hakkında olası kast veya bilinçli taksir hükümleri tatbik edilmemiştir” denildi.