301 işçinin hayatını kaybettiği Soma katliamı davasında mütalaasını sunan savcı, Soma A.Ş patronu Alp Gürkan’ın sorumlu olduğunu söyledi.
Manisa'nın Soma İlçesi'nde 301 madencinin hayatını kaybettiği iş cinayeti davasının 21. blok duruşması Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde bugün başladı.
Davanın 11 Ocak’ta görülen son celsesinde, Salih Pehlivanoğlu başkanlığındaki mahkeme heyeti, Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı’nda sanık avukatlarının “sabotaj” iddiası üzerine başlattıkları soruşturma dosyasının “kurulacak komisyon önderliğinde gizli bir şekilde mahkemeye ulaştırılması” yönünde karar vermişti.
14 aydır Başsavcılık’taki dosyayı gerekçe göstererek mütalaasını açıklamayan duruşma savcısı mahkeme heyetinin dosyanın beklenmeyeceği yönündeki kararı üzerine mütalaasının hazır olduğunu söyledi. Katliamdan Soma A.Ş. patronu Alp Gürkan’ın sorumlu olduğunu söyledi:
"Davanın başlangıcında, olay tarihinde resmi olarak görevde olmadığı için takipsizlik kararı verilen Alp Gürkan'ın, yangına sebep olan olaylar sırasında şirket yönetim kurulu başkanı olarak görev yaptığı gerekçesiyle sorumlu olduğu kanaatine varılmıştır.”
“Park Teknik döneminden kalan sorunlar”
Savcı mütalaasında madenin önceki işletmecisi Park Teknik döneminde öngörülmeyen sorunların ortaya çıktığını belirterek sorunları sıraladı:
“Park Teknik döneminde üretime başlandıktan sonra, öngörülmeyen sorunlar nedeniyle belirtilen üretimin yapılamadığı, bazı bölgelerde yangınlar çıktığı ve bu nedenle üretimin durduğu anlaşılmıştır.
* İşletmenin devredildiği sırada ocakta var olan sorunların işverenlik tarafından bilindiği ve ölüm ve yaralamalarla madendeki sorunlar arasında illiyet bağı olduğu anlaşılmıştır.
* İşverenlik tarafından ocaktaki sorunların nasıl çözüleceğine ilişkin TKİ'ye plan ve projeler sunulmasına rağmen kanaatimizce üretim maliyeti nedeniyle bu projeler uygulanmamıştır.
* En fazla işçinin çalıştığı ve yangın riskinin en yüksek olduğu S panosunun üretime uygun olmamasına rağmen işverenlik tarafından bu bölgede işçi çalıştırılmaya devam edilmiştir.
* Yaşanan olayda sabotaj iddiasına ilişkin herhangi bir bulguya rastlanmadığı gibi olayın ocaktaki yapısal sorunlardan kaynaklandığı tespit edilmiştir.
* Sensörlerin çalışmaması ile ölümler arasında kesin bir bağlantı olmaması nedeniyle sensör görevlilerine kusur atfedilmemiştir.”
Sabotaj iddiasıyla başlatılan soruşturma beklenmeyecek
Bugünkü duruşmada mahkeme heyeti, gizlilik kararı nedeniyle kimsenin ulaşamadığı savcılık dosyasını inceledi.
Heyet, dava dosyasına herhangi bir etkisi olmayacağı gerekçesiyle dosyanın beklenmesi ve sanık müdafilerinin konuya ilişkin beyanda bulunma taleplerini reddetti.
İşçi avukatları: “Yargılamayı uzatmaya çalışıyorlar”
Duruşmada söz alan işçi ailelerinin avukatları sabotaj ihtimali yönündeki suç duyurusunun, asıl davayı sabote ettiğini belirterek bir an önce savcılığın esas hakkındaki mütalaasını, ardından da mahkeme heyetinin kararını açıklamasını beklediklerini söyledi.
Avukatlar, sanıkların serbest kalabilmek için beş yıllık tutukluluk süresine ulaşmak istediklerini, uzatma çabalarının bundan kaynaklandığını ifade etti.
Ne olmuştu?
Manisa'nın Soma İlçesi'nde 13 Mayıs 2014'teki iş cinayetinde 301 madenci hayatını kaybetti.
Başlatılan adli süreçte, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Doğru ile İşletme Müdürü Akın Çelik'in de aralarında bulunduğu 8 kişi tutuklandı.
İddianame
2 Mart 2015'te iddianame Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nce kabul edildi. İddianamede, beşi tutuklu 8 kişi için, "Olası kastla öldürme" suçundan 301 kez 20-25 yıl, "Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama" suçundan 162 kez 2-6 yıl hapis cezası istendi.
Tutuksuz yargılanan 43 sanık için de, "Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçundan 2-15 yıl hapisle cezalandırılmaları istendi. Ancak bu kişilerden, 25'inin cezalarının, kusur durumundan dolayı 3'te 1 oranında artırılması talep edildi.
Sekiz tutukludan üçü serbest bırakıldı
25 Aralık 2015'teki duruşmada tutuklu sanıklardan maden mühendisleri Hilmi Kazık ve Yasin Kurnaz, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
Mahkeme heyeti değiştirildi
Nisan 2017'deki 18. blok duruşmasında davada karar aşamasına gelinse de Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) yaz kararnamesiyle, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Aytaç Ballı ve davanın kıdemli heyet üyesi Esra Dokur’un görev yerlerini değiştirdi.
Davanın eski savcısı Şükrü Akyol ise üç duruşma boyunca mütalaa vermemişti. 18. blok duruşmasında davayı alan savcı ise yeni görevlendirilmiş olması nedeniyle esas hakkında mütalaasını sunmak üzere ek süre talep etti.
Aytaç Ballı yerine, Afşin Elbistan B Termik Santralinin Çöllolar kömür sahasında yaşanan ve 11 işçinin yaşamını yitirdiği, dokuz işçinin cenazelerinin ise halen toprak altında olduğu iş kazası davasında, sanıklara para cezası veren heyetin başkanı olan Elbistan Ağır Ceza Hakimi Salih Pehlivanoğlu başkanlığında yeni heyet atandı.
Heyet, 17 Ekim’de 2017'de görülen 19. blok duruşmasında tutuklu bulunan altı sanıktan emniyet teknikeri ve vardiya amiri olarak görev yapan Mehmet Ali Günay Çelik hakkında, tutuklu kaldığı sürenin cezasını karşıladığı gerekçesiyle ve adli kontrol şartıyla tahliye kararı verdi.
Atanan yeni savcı ise davanın sanıkları ve avukatlarının talepleriyle Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı’nda Soma'daki iş cinayetiyle ilgili başlatılan soruşturmanın “gizli” dosyanın beklenmesini isteyerek esas hakkında mütalaasını sunmadı.
Davanın sanıkları
Cezalandırılmaları istenen sanıklardan tutuklu olan 5 kişi: Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Doğru, Maden Mühendisi, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı, İşletme Müdürü Akın Çelik ve maden mühendisi Ertan Ersoy.
Tutuksuz yargılanan 46 sanık ise maden mühendisleri Alp Gürkan, Hayri Kebapçılar, Mustafa Yiğit, Murat Bodur, Haluk Sevinç, Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık, Yalçın Erdoğan, Harun Güneş, Fuat Ünal Aydın, emniyet teknikerleri Ergün Yılmaz, Coşkun Derici, Necati Karadeniz ve Harun Yılmaz, Erdem Cambaz, Serkan Kocaman, Soner Günay, Ümit Şahin, Nazmicem Nesemioğulları, Hüseyin Alkan, Adem Ormanoğlu, Burhan Karabaş, Sertaç Büyükgüney, Nimetullah Uğurlu, Efkan Kurt, Mehmet Bayri, Sertan Günay, Batuhan Ünlüyol, Ozan Sezer, Erdoğan Cinoğlu, Halil Sarı, Serhat Dinç, Saltuk Alp Demir, Uğur Karabulut, Serdar Günay, Mehmet Uçgun, Ömer Değirmenci, Fahri Pançar, Olcay Erşin, Mehmet Avcı, Halil Burhan, Hüseyin Ergin, Hilmi Karakoç, Mehmet Erez, Caner Uysal ve Mehmet Ali Günay Çelik'ten oluşuyor.