Türkiye İstatistik Kurumu, 2015 yılı gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarını açıkladı. Türkiye’nin en zengin yüzde 20’sinin milli gelirden aldığı pay artarken geri kalan yüzde 80’in payı azaldı. Rapora göre 11 milyon 750 bin kişinin aylık geliri 700 TL bile değil.
Türkiye’de 2015 yılının gelir dağılımına ilişkin araştırması açıklandı. TÜİK tarafından açıklanan gelir ve yaşam koşulları araştırmasının sonuçlarına göre gelir dağılımındaki eşitsizlik artmaya devam etti. Türkiye’nin en zenginlerini oluşturan % 20’lik dilim hariç kimsenin geliri yükselmedi. 2002’de en yoksulların milli gelirden aldığı pay 5,3’tü. Araştırmaya göre aradan geçen 13 yılda bu pay sadece 0,9 puan düzeldi.
Araştırma sonuçlarına göre nüfusun yüzde 43’ü konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşıyor, yüzde 68.5’i yıpranmış ve eskimiş mobilyalarını yenileyemiyor, evden uzakta bir haftalık tatili karşılayamayanların oranı yüzde 71.4, iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayamayanların oranı yüzde 35.8 ve beklenmedik harcamaları karşılayamayanların oranı yüzde 32.6 oldu.
Araştırmanın maddi yoksunluk verileri ise çok çarpıcı. Değişik yaşam şartlarını içeren bu bölümde halkın ev eşyası sahipliği, harcama imkanları, sağlıklı beslenme durumu gibi koşullarına bakılıyor. Bunlardan en az dört koşulda sorun yaşayanlara maddi yoksun deniyor. Burada da durum kötüleşmiş. 2014 yılında halkın yüzde 29,4’ü maddi yoksunluk içindeyken 2015’te bu oran yüzde 30,3’e çıkmış. Ayrıntılarda ise çarpıcı sonuçlar var. Ailelerin % 39’unun çatısı akıyor, yüzde 43’ünün ısınma sorunu var. Ailelerin yüzde 23,2’si ev masraflarını karşılamakta, yüzde 25,8’i ise borç ödemelerinde zorlanıyor. Ailelerin yüzde 35,8’i sağlıklı olmak için gerekli protein kaynaklarına ulaşamıyor. Yani yeteri kadar et, balık, tavuk yiyemiyor. Bu hesaba vejetaryenlerin/veganların eş değer gıdalara ulaşımı da dahil. Yani sağlıklı olmak için gereken protein tüketimi kastediliyor.
Yine ailelerin yüzde 68,5’i eskiyen mobilyalarını değiştiremezken, yüzde 71,4’ü evinden uzakta bir haftalık tatil yapacak imkana sahip değil.
Raporda yer alan diğer veriler şöyle:
* Türkiye’de ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri bir önceki yıla göre yüzde 13.5 artarak 14 bin 553 TL’den 16 bin 515 TL’ye yükseldi.
* Toplam eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirleri içerisinde en yüksek pay yüzde 49.7 ile maaş ve ücret gelirlerine ait iken, ikinci sırayı yüzde 20 ile sosyal transferler, üçüncü sırayı ise yüzde 18,8 ile müteşebbis gelirleri aldı.
* Sosyal transferlerin yüzde 92’sini emekli ve dul-yetim aylıkları, müteşebbis gelirlerinin ise yüzde 73,4’ünü tarım dışı gelirler oluşturdu.
* Okur-yazar olmayanların yüzde 27.2’si, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 23.7’si yoksul iken, bu oran lise altı eğitimlilerde yüzde 12.8, lise ve dengi okul mezunlarında ise yüzde 5.6 oldu. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 1.6 ile yoksulluk oranının en düşük gözlendiği grup oldu.
* Sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsamaktadır. Buna göre, 2014 yılında sürekli yoksulluk oranı yüzde 15.1 iken 2015 yılında bu oran yüzde 15.8 oldu.