Yahu bu orta sınıf kaç kişi? – Ahmet Tonak

İnsanın “bir bilen varsa öne çıksın” diyeceği geliyor. Rivayet muhtelif. Kime sorduğunuza bağlı olarak orta sınıf mensuplarının sayısı oldukça büyük olabileceği gibi, küçük de olabilir. Yılmasak, sormaya devam etsek neredeyse sıfırlanacak ya da ABD misali Türkiye külliyen orta sınıf kesilecek!

Abarttığımız düşünülebilir. Ama, maalesef durum bu. Malum, Haziran 2013’te yaşadığımız halk isyanı vesilesiyle, ayaklananların sınıfsal kimlikleri üzerine bir tartışma başlamıştı. İsyanın orta sınıf, hatta yeni orta sınıf hareketi olduğu hem dillendirildi hem de birçok kişi ve çevre tarafından benimsendi. Niyetimiz, o tartışmayı tekrar alevlendirmek değil.* Orta sınıf teriminin açıklayıcılığı, analitik ve işlemsel kapasitesini sorgulamak niyetinde de değiliz. Sadece dört farklı ölçüte göre Türkiye’de orta sınıfın büyüklüğünün nasıl farklılaştığını aktarmak istiyoruz.

Kısacası, bu orta sınıf hem ele avuca sığmıyor hem de karpuz misali büyüğü de var küçüğü de– seç seç, al…

* Bu yazıyı bitirdiğimde, elime Erdem Yörük ve Murat Yüksel’in isyanın sınıf kompozisyonu ve dinamikleri konusunda New Left Review’nun son sayısında yayınladıkları makale geçti (bit.ly/1wCwKQM) İstanbul ve İzmir’deki kapitalistlerin (!), “executive”lerin, profesyonellerin yaklaşık %35-45 oranında isyana katıldığı iddiası bana biraz abartılı gelse de, oldukça kapsamlı ve serinkanlı bir çalışma olduğunu söyleyebilirim. Makale isyanın orta sınıf hareketi olduğu tezini çürütüyor, katılımcıların %74’ünün proleter olduğunu savunuyor.

(Sendika Org – 09 Kasım 2014 – Ahmet Tonak)