50 yıl önce bugün Türkiye İşçi Partisi (TİP) Amasya İl Başkanı Şerafettin Atalay Amasya’da evinin önünde katledildi. Atalay, ODTÜ’de ABD Büyükelçisi Komer’in otomobilini yakan gençlerin bir bölümünün Amasya’da barınmasını sağlayan isimdi.
SiyasiHaber
Şerafettin Atalay, 50 yıl önce iki başarısız suikast girişiminin ardından üçüncüsünde evinin önünde başına sıkılan kurşunla katledildi. 1961’de Kurulan Türkiye İşçi Partisi’nin 1965’te Amasya İl Örgütü’nü Kuran Şerafettin Atalay, devrimci dayanışmanın vücut bulduğu bir isimdi. ODTÜ'de ABD Büyükelçisi Komer'in otomobilini yakan gençlerden aralarında Taylan Özgür, Yusuf Aslan’ın da bulunduğu bir bölümünün Amasya’da barınmalarında önemli rolü oldu. Şerafettin Atalay’ın yaşam hikayesi, aynı zamanda dönemin siyasal atmosferini de yansıtır nitelikte…
Şerafettin Atalay 1938’de Amasya’da doğdu.
1961’de işçi/sendikacılarca kurulan ve 1962’de toplumun diğer kesimlerine de açılmaya başlayan Türkiye İşçi Partisi ile tanıştı.
1965’te Amasya'da Türkiye İşçi Partisini kurdu. Bu yıllar o güne kadar baskı altında tutulan, kitleselleşmesi engellenen sosyalizmin yine ağır baskı ve saldırılar altında atağa geçtiği yıllardı. TİP yıllarca baskı altına alınan sosyalizmin önüne kurulan barajları yıktı. Şerafettin Atalay bu ayağa kalkışın Anadolu'daki ilklerinden, cefakârlarından birisi oldu.
Parti Amasya'da başarılı oldu. 1965 seçimlerinde 5 bin 239 oy aldı. Yüzde 5.7'ye tekabül eden bu oy oranı TİP'in ülke ortalamasının tam iki katıydı. Bu başarıda TİP’in toplumda artan etkisinin yanı sıra Amasya'da Şerafettin Atalay ve Naci Eren gibi yerel önderlerin rolü büyük oldu.
Kontr-gerillanın mezhep çatışması planı Amasya’da tutmadı
Anadolu'da solun en güçlü olduğu bölgeler devletin en erken müdahale ettiği ve gericileştirmeye çalıştığı bölgeler oldu. Bugün kontr-gerilla, derin devlet adıyla anılan kurumlar o dönemde bu bölgelerde anti-komünizmi yaymaya odaklandılar. Her yöntemle sağ kesimi kışkırtarak, silahlandırarak, yerel önderleri öldürerek, sindirerek solu durdurmaya çalıştılar.
Tokat ilklerdendir. Malatya, Maraş vb. sonra gelir. Ancak operasyonlarını Amasya’da başaramadılar. Sosyalist hareket her zaman ayakta dimdik durmayı başardı. Çünkü şehirde, köylerde sağlam bağlar kurulmuştu. Sosyalizm hem Alevi hem Sünni kesimlerde sağlam dayanakları vardı. Bu nedenle diğer bölgelerdeki mezhepler üzerinden kışkırtıcılık Amasya’da başarılı olamadı.
İlk suikast denemesi 1969’da gerçekleşti
Amasya da gericiliğin bu yakın ilgisine mazhar oldu. Şerafettin Atalay ve arkadaşlarına ilk suikast 1969'de oldu. Yemek yedikleri lokantaya bomba atıldı, ama şans eseri bomba pencere pervazına çarparak dışarda patladı.
Amasya her zaman devrimcilere kucak açtı. Devrimci gençler de Amasya'ya ilgi gösterdiler, çalışma alanı buldular. Suluova'da alan araştırmaları yaptılar. İlk köy çalışmalarını Amasya’da gerçekleştirdiler. ODTÜ'de ABD Büyükelçisi Komer'in otomobilini yakan aralarında Taylan Özgür, Yusuf Aslan’ında bulunduğu gençlerin bir bölümü Amasya'da barınak buldu. 1970’lerin önemli anti-emperyalist protestosu olan haşhaş mitingi Amasya’da da devrimci dayanışmayla yapıldı.
Devrimci dayanışmanın sembolü oldu
Şerafettin Atalay her zaman net politik tutumlar aldı ve bu doğrultuda eylemli oldu. Ancak devrimciler arasındaki politik ayrılıkları asla husumet ve çatışma olarak görmedi. Devrimci dayanışmayı hep en önde tuttu.
1971 TİP 4. Kongresi’nde Genel Yönetim Kurulu 1. Yedek Üyeliğine seçildi. TİP'in yeniden toparlanması için bölgesinde etkin bicimde çalıştı, bu yöndeki merkez çalışmaların içinde yer aldı ve destek verdi.
1970 sonlarında ikinci suikast girişimi gerçekleşti
Şerafettin Atalay'a ikinci suikast girişimi 1970 sonlarında oldu. Şehir dışında yolu kesildi. Ancak üçüncüsünde evinin önünde öldürüldü.
Bu ölüm tamamen sosyalistlerin Anadolu ile bağını kesmeye çalışan Özel Harp Dairesi’nin eylemiydi. Cinayetin üzerine gidilmedi, soruşturmalar yanlış yönetildi ve savsaklandı.
Yöresinde iz bırakan her sosyalist gibi Şerafettin Atalay'ın anısı Amasya'da her zaman canlı kaldı, hem esinlendirici hem de harekete geçirici bir kaynak oldu. 12 Eylül döneminde kısa bir süre hariç Şerafettin Atalay her yıl düzenli olarak anıldı. Şerafettin Atalay ve onun şahsında sosyalizm için emek vermiş bütün Amasyalılar anılıyor. Damar kurumadı ve asla da kurumayacak.