Başbakan Ahmet Davutoğlu, Türkiye ile AB arasındaki son görüşmelerde gündeme gelen Avrupa’ya giden mültecilerin Türkiye tarafından geri alınması karşılığında AB’nin Türk vatandaşlarına vizeyi kaldırması şartından geri adım atmayacaklarını belirtti.
Mülteci krizine karşı alınacak önlemler kapsamında Türkiye’yle etkili ve yoğun işbirliğini olmazsa olmaz olarak gören Avrupa Birliği ile Ankara arasında kıran kırana yürütülen pazarlıklar olumlu sonuç verdi. Türkiye’de sabah 04:00’a kadar yürütülen pazarlıkların ardından AB liderleri Brüksel’deki zirvede Türkiye konusunda ortak pozisyon belirlemek için yoğun çaba harcadı. Üye ülkeler arasında yaşanan görüş ayrılıkları zirve sonunda aşıldı ve bir eylem planı üzerinde anlaşıldı.
VİZE MUAFİYETİ SÜRECİ HIZLANDIRILACAK
AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, Türkiye’deki mültecilerin Türkiye’de kalmasını ve Türkiye üzerinden AB’ye geçmelerinin engellenmesini sağlayacak bir plan üzerinde anlaşıldığını söyledi. Juncker’in anlaşmayla ilgili olarak verdiği tek detay vize muafiyeti sürecinin temel ilkelerden vazgeçilmeden hızlandırılacağı oldu. Juncker, Türkiye'yle vizelerin kaldırılmasına dair bir soru üzerine, “Bu konuda çok net olmak isterim. Türk ortaklarımızla vize serbestisini hızlandırma konusunda anlaştık. Ancak bu, temel kriterlerden uzaklaşacağımız anlamına gelmiyor. Türkiye için başka bir kriter olmayacak. 2016 baharında ilerlemeyi ele alacağız” diye konuştu. Almanya Başbakanı Angela Merkel de Türkiye ve Almanya arasında bazı fasılların açılacağını doğruladı. Merkel, mülteciler için yönelik kullanılmak üzere yaklaşık 3 milyar euroluk yardımın gündemde olduğunu kaydetti. Merkel mali yardım konusunda detayların müzakere edileceğini de sözlerine ekledi.
TÜRKİYE’NİN DÖRT TALEBİ
Diplomatik kaynaklara göre AB’nin mülteci sorununu masaya yatırdığı ancak “Türkiye zirvesi” havasına bürünen zirvede ele alınan “Türkiye’nin istek listesi” şu maddelerden oluştu:
– AB’nin zaten Türkiye’ye tahsis ettiği fonlardan kanalize edilecek 1 milyar Euro yerine 3 milyar Euro düzeyinde “taze kaynak”.
– Vize muafiyeti sürecinin hızlandırılarak 2016 içinde sonuca ulaştırılması.
– Müzakere sürecinde “enerji”, “ekonomik ve parasal politika, “dışişleri, güvenlik ve savunma politikası”, “eğitim ve kültür”, “yargı ve temel haklar” ve “adalet, özgürlük ve güvenlik” başlıklarının açılmasının garanti edilmesi.
– Eskiden olduğu gibi Türkiye’nin AB zirvelerine davet edilmesi ve “güvenli ülke” listesine alınması.
Bu talepler özellikle üyelik müzakereleriyle mülteci konusunun ilişkilendirilmesine karşı çıkan ülkelerde rahatsızlık yarattı. Türkiye’ye karşı fazla taviz verilmemesinden yana olan ülkeler, insan hakları ve temel özgürlükler alanındaki olumsuz tablonun görmezden gelinemeyeceği tezini işledi. Göç sorunundan doğrudan etkilenen ülkelerin başını çektiği bir diğer grup ise çözüm odaklı bir işbirliği için Ankara’nın bazı taleplerinin karşılanmasının kaçınılmaz olduğunu savundu. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans ile AB Göç, İçişleri ve Vatandaşlık Komiseri Dimitris Avramopulos ile AB Genişleme Komiseri Johannes Hahn, dün Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Davutoğlu tarafından kabul edildiler. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki toplantı yaklaşık 1.5 saat, Çankaya’daki toplantı ise 1 saat 10 dakika sürdü. AB yetlkilileri, mülteci krizini görüşmek üzere gelmişti.
DAVUTOĞLU: VİZE KALKMAZSA ‘GERİ KABUL’ OLMAZ
Başbakan Ahmet Davutoğlu, Türkiye ile AB arasındaki son görüşmelerde gündeme gelen Avrupa’ya giden mültecilerin Türkiye tarafından geri alınması karşılığında AB’nin Türk vatandaşlarına vizeyi kaldırması şartından geri adım atmayacaklarını belirtti. TGRT Haber’e konuşan Davutoğlu, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in hafta sonunda Ankara’ya yapacağı ziyarete ilişkin soruları cevaplarken, Geri Kabul Anlaşması’na değindi. Davutoğlu, “Kesinlikle Schengen konusunda adım atılmadan, vize liberalleşmesi ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının vize olmadan Avrupa’ya seyahatleri mümkün olmadan Geri Kabul Anlaşması imzalamayız. Geri Kabul Anlaşması imzalamadan da mültecilerin geçişleri ve geri iadesi bağlamında da adım atılması mümkün olmaz. Biz bunu Suriye krizi yokken söyledik” dedi. Aslında Türkiye, Geri Kabul Anlaşması’nı 2013 yılının aralık ayında imzalamıştı, ancak 3 yıl içinde AB vizeyi kaldırmazsa Türkiye’nin anlaşmayı tek taraflı iptal etme hakkı var.
Türkiye AB ile yürüttüğü müzakerelerde gerekli koşulları sağlamış olsaydı, vize serbesitisi anlaşma koşulları gereği gerçekleşecekti. Türkiye gereken koşullları sağlamadığı için vize serbestisi mülteci alışverişine kaldı.