TTB ‘Sağlık Bütçesinde Yok Sayılan Toplum Sağlığı’ yayınında Sağlık Bakanlığı’na harcamalar ile ilgili yanıtlanmayı bekleyen sorular sordu.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Grubu tarafından haftalık hazırlanan “TTB Pandemi Bültenleri”nin dördüncü yayını çevrim içi olarak düzenlendi.
Sağlık Bakanlığı’nın harcamalarına dair açıklamalar yapan TTB Merkez Konsey üyesi Ali İhsan Ökten, salgınla mücadelenin koruyucu sağlık politikasıyla mümkün olabileceğini ve Sağlık Bakanlığı’nın öncelikli görevinin toplum sağlığı olduğunu söyledi.
2021 yılı Sağlık Bakanlığı bütçesinin önceki yıllardan farklı olarak salgın koşullarına göre düzenlenmesi gerektiğini ifade eden Ökten, “Sağlık Bakanlığı 2021 yılı bütçesi 77 milyar 615 milyon TL olarak belirlenmiştir. Görünürde geçen yıla göre yaklaşık yüzde 32 artış olmasına rağmen 2020 yılı içinde yüzde 14,6 olarak kaydedilen enflasyondan arındırıldığında gerçek artış yüzde 15’dir. 2021 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi teklifinde Sağlık Bakanlığı’nın oranı yüzde 5,7’dir. 2021 yılı ocak ayında dolar bazında 2021 yılı Merkezi Yönetim Bütçesi 2020 yılına oranla yüzde 17 kadar daha azdır” dedi.
Payın büyük kısmı şehir hastanelerine
Ökten Sağlık Bakanlığı’nın, aşı ve ilaç şirketlerine ödenen bedelleri, müteahhitlik şirketlerine, şehir hastanelerine harcanan bedellerin miktarını ayrıntılı olarak açıklaması gerektiğini vurguladı.
Sağlık Bakanlığı’nın bütçesini harcama tercihlerini eleştiren Ökten, “Bakanlığı pandemiye rağmen salgınla mücadelenin en önemli kısmı olan koruyucu malzemelere, 19 milyar 48 milyon 950 TL ayırırken tedavi edici sağlık hizmetleri için 54 miyar 633 milyon 632 bin TL ile en fazla bütçe ödeneği ayırdığını görüyoruz. Sağlık Bakanlığı’nın Şehir Hastaneleri için ayırdığı tutar ise 16 milyar 392 milyon TL ile bütçenin büyük bir kısmını oluşturuyor” diye belirtti.
Bakanlık harcamaları açıklamalı
Ökten, kamuoyunun daha sağlıklı bilgi edinebilmesi için Sağlık Bakanlığı’nın bütçe giderlerinin kaydına dair yaptığı değişikliklerin gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi. Ökten, “Sağlık Bakanlığı aşı ve ilaç şirketlerine ödenen bedelleri, müteahhitlik şirketlerine şehir hastanelerinin kira ve hizmet bedelleri olarak ödenen miktarı ayrıntılarıyla açıklamamaktadır. Bütçeleştirmede yapılan değişiklik sonucunda bu harcamaların kamuoyunda takip edilmesi son derece zorlaştırılmıştır. Ödeneklerin neredeyse 4’te 3’ü tedavi edici hizmetler, sağlıkta ticarileştirme ve metalaşma hizmetlerine ayrılmıştır. Koruyucu sağlık hizmetlere ayrılan ödenek ile tedavi edici sağlık hizmetlerine ayrılan ödenek arasındaki bu çarpıcı fark pandemi deneyimine rağmen Sağlık Bakanlığı’nın kamu yararını, işçiyi, işsizi, yoksulu, dar gelirliyi, emekliyi koruyan değil, küresel sermayenin iktidar yanlısı şirketlerin çıkarlarını gözeten neo-liberal sağlık politikalarını Sağlıkta Dönüşüm Programı’nı sürdüreceğini göstermektedir” ifadelerini kullandı.
TÜİK sağlık harcamaları verilerini açıklamadı
Pandemiye dair ek bir bütçe konulmadığını söyleyen Ökten, “Türkiye İstatistik Kurumu’nun her yıl açıkladığı Sağlık Harcaması İstatistikleri 2021 yılı verileri henüz açıklanmamıştır. Geçtiğimiz yıl açıklama tarihi Aralık 2021 olarak değiştirilen Sağlık Harcaması İstatistiklerinin daha yakın bir tarihte ve pandemi sırasındaki önlemlerin etkilerine dair bilgilerle zenginleştirerek bir an önce açıklanmasında fayda bulunmaktadır” dedi.
Ökten, Sağlık Bakanlığı’ndan yanıtlamasını bekledikleri soruları şöyle sıraladı:
“* TTB olarak pandemi için önerdiğimiz şekilde bütçeye ek ödenek ayrılmış mıdır?
* Test kitleri için bugüne kadar hangi firmalarla anlaşma yapılmıştır? Ne kadar ücret ödenmiştir?
* Tedavide kullanılan ilaçlardan kaç kutu alınmıştır?
* İlaçlar için hangi firmalarla anlaşma yapılmıştır? Bu firmalara ne kadar ücret ödenmiştir?
* Aşı için hangi firmalarla sözleşme imzalanmıştır? Kaç milyon doz aşı alınmıştır? Hangi firmaya ne kadar ücret ödenecektir?”