Close Menu
Siyasi HaberSiyasi Haber

    Subscribe to Updates

    Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

    What's Hot

    Eleştirel Batı Düşüncesinin Çıkmazları – Maurizio Lazzarato

    12 Haziran 2025

    Seçimsiz ve barışsız Türkiye olmaması için

    12 Haziran 2025

    SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var

    11 Haziran 2025
    Facebook X (Twitter) Instagram
    Facebook X (Twitter) Instagram
    Siyasi HaberSiyasi Haber
    • Güncel
      • Ekonomi
      • Politika
      • Dış Haberler
        • Ortadoğu
        • Dünya
      • Emek
      • Kadın
      • LGBTİ+
      • Gençlik
      • Ekoloji ve Kent
      • Haklar ve özgürlükler
        • Halklar ve İnançlar
        • Göçmen
        • Çocuk
        • Engelli Hakları
      • Yaşam
        • Eğitim
        • Sağlık
        • Kültür Sanat
        • Bilim Teknoloji
    • Yazılar

      NATO’nun çürüyen tahtı; Emperyalizmin hırsızlık imparatorluğu çöküyor mu?

      2 Haziran 2025

      Yaban domuzunun günahı ne?

      31 Mayıs 2025

      Artı Değer Van Spor ve Marx’ın teorisi üzerine mizahi bir deneme

      28 Mayıs 2025

      Ahmet Saymadi’nin ilk duruşması: “Tutukluluk halinin devamına…”

      21 Mayıs 2025

      Tarihin sustuğu yüzyıl: Kürtler, Lozan ve barışın hikâyesi

      18 Mayıs 2025
    • Seçtiklerimiz

      Eleştirel Batı Düşüncesinin Çıkmazları – Maurizio Lazzarato

      12 Haziran 2025

      Seçimsiz ve barışsız Türkiye olmaması için

      12 Haziran 2025

      SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var

      11 Haziran 2025

      İşçiler ne yapsın?

      11 Haziran 2025

      Grev okulundan dersler

      10 Haziran 2025
    • Röportaj/Söyleşiler

      SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var

      11 Haziran 2025

      Josu Urrutikoetxea: Silahlı mücadeleden müzakereye, ETA’dan Kürt mücadelesine

      9 Haziran 2025

      Bırakılan silahların yankıları: PKK ve ETA’nın karşılaştırmalı analizi

      9 Haziran 2025

      Grup Yorum’un notası emperyalizme teslim olmadı

      8 Haziran 2025

      Gölgede kalan mesele: Lozan ve Süryaniler

      31 Mayıs 2025
    • Dosyalar
      • 30 Mart Kızıldere Direnişi
      • 8 Mart Dünya Kadınlar Günü 2022
      • AKP-MHP iktidar blokunun Kürt politikası
      • Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
      • Ekim Devrimi 103 yaşında!
      • Endüstri 4.0 üzerine yazılar
      • HDK-HDP Tartışmaları
      • Kaypakkaya’nın tarihsel mirası
      • Ölümünün 69. yılında Josef Stalin
      • Mustafa Kahya’nın anısına
    • Çeviriler
    • Arşiv
    Siyasi HaberSiyasi Haber
    Anasayfa » Şüphe et!

    Şüphe et!

    Siyasi Haber14 Eylül 2015
    Facebook Twitter Pinterest LinkedIn WhatsApp Reddit Tumblr Email
    Share
    Facebook Twitter LinkedIn Pinterest Email

    Türkiye’de Marksist ve Sosyalist hareketleri araştıran tarihçiler, 1908 yılı öncesine dair Osmanlı’da Sosyalist harekete ve sosyalist örgütlere, partilere dair anlatacak pek fazla bir şey bulamazlar. Osmanlı’da Sosyalist hareketin gelişimi ve başlangıç tarihi, yaygın anlatımıyla meşrutiyet sonrası başlatılır ve göze ilk çarpan da Hüseyin Hilmi olur. Hâlbuki bu topraklardaki İlk sosyalist H. Hilmi, ilk örgüt de Osmanlı Sosyalist Fırkası değildir. Göze çarpmasının temel nedeni, açık ki Türk kökenli oluşudur. Bir başka neden de zorunlu göç ve soykırım nedeniyle bu topraklarda sosyalizm mücadelesini başlatmış olanların büyük bir bölümünün artık aramızda olmuyor olması da olabilir ki, bu unutmanın adı başka türlü konmalıdır!

    Yüz binlerce Ermeni’nin ve Rum’un bu topraklarda yaşadığı, mecliste temsilcilerinin olduğu, Osmanlı Ordusunda görev yaptığı, Balkan savaşında “vatan savunması için binlercesinin siperlere” girdiği, bir andan ve süreçten bahsederken onları, sosyalist partilerini ve örgütlerini yok saymak ve unutmak anlaşılır gibi değildir. Bu topraklarda sosyalizm fikrini canları pahasına savunan ve yaşatanlardan bahsetmeyerek ya da araştırmaların dipnotlarında geçiştirerek tarih anlatımının, en hafif deyimiyle “yok saymak” olacağı çok açıktır. Ne yazık ki yakın zamana kadar olan tam da budur.

    Çünkü sözü edilen tarihlerde ağırlıkla İstanbul’da olmak üzere on binlerce Ermeni ve Rum hala bu topraklardaydı. Ayrıca anayasa meselesinin doğrudan sosyalizmle bir bağını kuramasak bile, 1860 “Ermeni Anayasası” Ermeni halkının demokrasi mücadelesinin boyutunu sergilemesi açısından ve sonrasında Mithat Paşa Anayasasının ortaya çıkması bakımından da önemi araştırılmalıdır.

    Unutmaya ve yok saymaya başlanınca da nerede durulacağı belli olmuyor! Ermeni, Rum ve Bulgar devrimciler görmezden gelinip, H. Hilmi hatırlanırken; sosyalist hareketin tarihi incelenirken bu kez de aynı şey H. Hilmi’nin başına geliyor ve tarih Mustafa Suphilerden başlatılıyor. Görmezden gelinen bu tarihle yüzleşildiği ölçüde sosyalist hareketin tarihini yeniden ele almak ve değerlendirmek de kaçınılmaz olacaktır.

    Hâlbuki Sosyal Demokrat Hınçak Partisi, 1887 yılında Cenevre’de Marksist temelde kurulmuştu. 1900’lü yılların başından itibaren İstanbul’da yoksul taşralılar, reji işçileri ve hizmetçiler içinde sosyalizm propagandası yapıyor ve taban buluyordu. Hınçaklar birçok grev örgütlenmesinde yer almışlar, 1 Mayıs gösterilerinin organize edilmesinde sorumluluk üstlenmişlerdi. Partinin İstanbul’daki yayın organının ismi, Nor Aşkharh (Yeni Dünya) idi. Bu yayınlarda sosyalizme ve örgütlenmeye dair polemik yazılarına yer veriyorlardı. Programları, üyesi oldukları II. Enternasyonal partilerinin programlarından asla geri değildi. Kendi dönemlerinin komünist önderleri ile ilişkiliydiler. Lenin dâhil Rus devrimci önderleriyle sürekli irtibat halindeydiler. Milliyetçi değillerdi; farklı uluslardan sosyalistlerle birlikte olmak için çaba içinde oluyor, bunu kendi aralarında tartışma konusu yapıyorlardı.

    Taşnaktsutyun, Hınçaklardan 3 yıl sonra 1890’da Tiflis’te kuruldu. Taşnaklar da Kendilerini sosyalist bir parti olarak tanımladılar. Onlar da II. Enternasyonal üyesidir. Savundukları fikirler çağdaşları sosyalist partilerin fikirlerine yakındı. Azadamard ve Haraç (İleri) isimli yayın organlarında çok sayıda işçi sorunlarına değinen makale yayımladılar.

    Ermeni devrimci partilerinin, Ermenilerin boyunduruktan kurtulabilmesi ve özgürleşebilmesi için mücadele etmeleri en tabii haklarıydı. Bir ulus olmaktan kaynaklanan hakları vardı ve Osmanlı despotizmi altında inim inim inletiliyorlardı. Ulusların kendi kaderlerini tayin hakkının devrimcilikle çelişmesi şöyle dursun, aksine demokrat olmanın en önemli kriteri olduğu kabul edilirse, Ermeni partilerinin bu mücadelesini “milliyetçilik” olarak tanımlamak, onların bu topraklardaki sosyalizm mücadelesine katkılarını yok saymak için bir bahane yaratmak anlamına geldiğini söyleyebiliriz. Sonuçta Taşnaklar da sosyalizmi hedeflemiş, bu fikrin yaygınlaşması için mücadele etmiş bu toprakların insanlarıydılar. Tıpkı Hınçaklar gibi, tıpkı Ergatis dergisini Galata semtinde yayımlayan Rum devrimciler gibi, Bulgar ve Yahudi devrimciler gibi. Soykırımın 100. yılına yaklaşırken, sahip olduğumuz tarih bilgisini sorgulamaya ve bildiklerimizden şüphe duymaya başlamak, tarihsel gerçeklerle yüzleşmenin kapısını aralayacaktır.

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Telegram Email

    İlgili İçerikler

    NATO’nun çürüyen tahtı; Emperyalizmin hırsızlık imparatorluğu çöküyor mu?

    2 Haziran 2025

    Yaban domuzunun günahı ne?

    31 Mayıs 2025

    Artı Değer Van Spor ve Marx’ın teorisi üzerine mizahi bir deneme

    28 Mayıs 2025
    Destek Ol
    Yazılar
    Coşkun Özdemir

    NATO’nun çürüyen tahtı; Emperyalizmin hırsızlık imparatorluğu çöküyor mu?

    Mehmet Murat Yıldırım

    Yaban domuzunun günahı ne?

    Zeynel A. Göçer

    Artı Değer Van Spor ve Marx’ın teorisi üzerine mizahi bir deneme

    Siyasi Haber

    Ahmet Saymadi’nin ilk duruşması: “Tutukluluk halinin devamına…”

    Bağlantıda Kalın
    • Facebook
    • Twitter
    Seçtiklerimiz
    Siyasi Haber

    Eleştirel Batı Düşüncesinin Çıkmazları – Maurizio Lazzarato

    Onur Hamzaoğlu

    Seçimsiz ve barışsız Türkiye olmaması için

    Siyasi Haber

    SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var

    Mürüvet Küçük

    İşçiler ne yapsın?

    Güncel Kalın

    E Bültene üye olun gündemden ilk siz haberdar olun.

    Siyasi Haber, “tarafsız” değil “nesnel” olmayı esas alır. Siyasi Haber, işçi ve emekçiler, kadınlar, LGBTİ+’lar, gençler, doğa ve yaşam savunucuları, ezilen etnik ve inançsal topluluklardan yanadır.

    Devletten ve sermayeden bağımsızdır.

    Facebook X (Twitter) YouTube
    EMEK

    İşçiler ne yapsın?

    11 Haziran 2025

    Grev okulundan dersler

    10 Haziran 2025

    İzBB grevinin hatırlattıkları…

    7 Haziran 2025
    KADIN

    Kadının İnsan Hakları Derneği, İstanbul Sözleşmesi’ni AİHM’e taşıdı

    3 Mayıs 2025

    DEM Parti Kadın Meclisi’nden Saadet Partisi’ne ziyaret

    14 Mart 2025

    Kadınlar Taksim’de yasağa rağmen yürüdü: Susmuyor, isyan ediyoruz

    8 Mart 2025
    © 2025 Siyasi Haber. Designed by Fikir Meclisi.
    • Home
    • Buy Now

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.