Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, sosyal medya platformlarının ‘yerli muadillerini’ yapmak istediklerini açıklarken örnek olarak Çin ve Rusya’yı gösterdi. Koç, “Bu GAFAM’ın muadillerini yapmamız gerekiyor. Peki bunu dünyada yapabilmiş ülke var mı? Evet var: Çin.” dedi.
TRT Akademi dergisi, ocak sayısında, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Dr. Ali Taha Koç ile röportaj yaptı. Koç, sorulara verdiği yanıtta, Whatsapp’ın gizlilik sözleşmesinde değişiklik yapacağını duyurmasının ardından, yeniden alevlenen dijital veri güvenliği ile ilgili tartışmaları değerlendirdi.
ankaragazetecisi.com’dan Sinan Tartanoğlu’nun haberine göre, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sık sık dile getirdiği “dünya beşten büyüktür” sözlerini, dijital veri güvenliği tartışmalarına uyarladı. Koç, “Dünya GAFAM’dan büyüktür. Yani Google, Apple, Facebook, Amazon, Microsoft. Dünya bunlardan büyüktür. Veri güvenliği, sınırlarımızın güvenliği kadar önemli ve önceliklidir” dedi. Sistemi değiştirmenin yönteminin yerli ve milli olmaktan geçtiğine işaret eden Koç, “Bu GAFAM’ın muadillerini yapmamız gerekiyor” dedi.
“Muadil” konusunda örnek olarak Çin’i gösteren Koç, “Peki bunu dünyada yapabilmiş ülke var mı? Evet var: Çin. Biliyorsunuz bu tür firmaların muadilleri var…” dedi.
‘Kamu verisini elmasa dönüştürmek’
“Ofis” olarak mottoları çok sevdiklerini dile getiren Ali Taha Koç, “Kamu verisini elmasa dönüştürmek. ‘Bizim verimizin ne önemi var’ diyebilirsiniz. Sizin köşebaşındaki bakkaldan aldığınız ürünün verisinin bilgisi sizin için önemli olmayabilir. Ancak bunları bütün insanların verilerini topladığımızda, o caddede herhangi bir yeni bir marketin açılıp açılamayacağı, reklam olup olamaması gibi çok farklı bir boyuta ulaşabiliyor. Kişisel veriler değil, külliyen toplumsal veriler toplandığı zaman büyük bir değere dönüşebiliyor” dedi.
“Dünya GAFAM’dan büyüktür”
“Türkiye’nin verisi Türkiye’de kalacak” mottosu ile sosyal medya platformları, anlık mesajlaşma ya da video konferans uygulamalarını yerli muadillerini geliştirmeye çalıştıklarını dile getirdi. Koç, “bizi nasıl bir gelecek bekliyor” sorusuna ise şu yanıtı verdi:
“Teknolojiyi teknolojiyle yeneceğiz. Bu teknolojik değişimin önüne geçebilmek için de yeni teknolojiler geliştirmemiz gerekiyor.”
“Sayın Cumhurbaşkanımız her zaman diyor ya, “Dünya beşten büyüktür.” diye, ben de dijital anlamda onun bir benzerini söylüyorum: Dünya GAFAM’dan büyüktür. GAFAM, yani Google, Apple, Facebook, Amazon, Microsoft.”
“Google, bizim bütün arama sistemlerimizi biliyor. Apple hem bilgisayarımızı hem telefonumuzu biliyor. Biyometrik verilerimizin dışında parmak izlerimizi de aldı. Facebook, kimi sevip sevmediğimizi ne yiyip ne içtiğimizi bile biliyor. Amazon, nasıl alışveriş yaptığımızı, hangi filmleri izlediğimizi neyi sevip sevmediğimizi biliyor. Microsoft, kullandığımız bütün işletim sistemlerimizin bilgisine sahip.”
“Bu şirketler bu kadar büyük bir veriye sahip durumdayken sizin özgürlük ve demokrasiden bahsetmeniz biraz zor. Çünkü bu beş firma sizinle alakalı birçok devletin bildiği bilgiden daha fazlasını biliyor. Eğer bu firmalar ellerindeki bütün verileri birbirleriyle paylaşsalar hâlimiz harap olur. Bu anlamda bakıldığında veri güvenliği bizim sınırlarımızın güvenliği kadar önemli ve önceliklidir.”
Çin örneği
“Kullanıcı verisinin özellikle şu anda egemen konuma gelen sosyal medya platformlarının arz ettiği tehlikeyi görmezden gelemeyiz. Çünkü kullanıcı verilerinin manipüle edilip adeta bir silah gibi kullanılması çağımızın en büyük tehditlerinden biridir” diyen Koç, sistemi değiştirmenin yönteminin ise yerli ve milli olmak olduğunu dile getirdi. Koç, “Bu GAFAM’ın muadillerini yapmamız gerekiyor. Peki bunu dünyada yapabilmiş ülke var mı? Evet var: Çin. Biliyorsunuz bu tür firmaların muadilleri var, Rusya bir aşamada yapmaya başladı. Ancak belli bir ekonomik ve teknolojik altyapıya ihtiyacınız var” ifadelerini kullandı.
Çin sosyal medyayı nasıl kontrol ediyor?
Facebook, Youtube, WhatsApp, Instagram ve Twitter gibi sosyal medya araçlarına erişimin yasak ya da sınırlı olduğu Çin’de bu uygulama, mesajlaşmadan, sosyal ağlara, oyunlardan çevrimiçi ödeme yöntemlerinin özelliklerine kadar birçok özelliği tek veri tabanında birleştiriyor.
Ancak WeChat’i kullanabilmek için kişisel bilgilerin, gerekli durumlarda ülkedeki güvenlik birimleriyle kullanıcının “izni ve bilgisi dışında” paylaşılabileceği yönündeki gizlilik sözleşmesine onay mecburiyeti bulunuyor.
Çin Siber Alem İdaresi, geçen yıl içerisinde 700’den fazla web sitesini kapattığını ve 10 bine yakın mobil uygulamayı da “temizlediğini” açıkladı. Kapatılanlar arasında yasadışı bahis uygulamaları ve sitelerinin yanı sıra kişisel verileri çalmak amacıyla geliştirilen sahte uygulamalar da yer alıyor.
Çin’de sosyal medya platformlarını ve mesajlaşmalarını takip eden ve siyasi açıdan hassas olarak değerlendirilen içerikleri tespit eden 100 binlerce siber polis bulunuyor.
Ayrıca, 1989 Tiananmen Meydanı olayı bazı terimlere filtre uygulanıyor ve bu terimlerin geçtiği içerikler herhangi bir müdahaleye gerek olmadan otomatikman yasaklanıyor. Yasaklı kelimeler listesi düzenli olarak güncelleniyor.