Türkiye’nin demokratikleşme ve toplumsal barış sürecine katkı sunma iddiasıyla Meclis’te oluşturulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, 12 Ağustos’ta üçüncü toplantısını yaptı. Yaklaşık 5,5 saat süren oturum, yeni katılan milletvekilleriyle başladı: AK Parti’den Cahit Özkan, CHP’den Umut Akdoğan ve DEM Parti’den Celal Fırat.
CHP: “Kayyım gidecek, ifade özgürlüğü güvence altına alınacak”
CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, toplantıda “demokrasi, hak ve özgürlüklerin güçlendirilmesi” başlığı altında hazırladıkları 29 maddelik demokratikleşme paketini sundu.
CHP’nin paketi şu başlıklardan oluşuyor:
1. Kayyım uygulamasına son verilmesi
2. İfade özgürlüğünün güvence altına alınması
3. Gezi davası tutuklularının serbest bırakılması
4. Toplantı ve gösteri hakkının genişletilmesi
5. Basın özgürlüğünün korunması
6. Gazetecilere açılan davaların düşürülmesi
7. Sendikal hakların güçlendirilmesi
8. İşten atılmalara karşı iş güvencesi
9. Kürtçe dahil anadilde eğitim hakkı
10. YÖK’ün kaldırılması
11. Üniversite özerkliğinin güvence altına alınması
12. Kadınların kazanılmış haklarının korunması
13. İstanbul Sözleşmesi’ne geri dönülmesi
14. LGBTİ+ haklarının korunması
15. Cezaevlerinde hak ihlallerinin sona erdirilmesi
16. Tutukluların sağlık hakkına erişiminin sağlanması
17. İnternet erişim engellerinin kaldırılması
18. Sosyal medya yasaklarının son bulması
19. İfade suçlarının kaldırılması
20. Milletvekili dokunulmazlıklarının demokratik standartlarda düzenlenmesi
21. Siyasi partilere kapatma davası açma yetkisinin kaldırılması
22. Barajın tamamen kaldırılması
23. Seçim güvenliği önlemlerinin güçlendirilmesi
24. YSK’nın bağımsız yapıya kavuşturulması
25. Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun bağımsızlığı
26. Yargı bağımsızlığının güçlendirilmesi
27. Ombudsmanlık kurumunun yetkilerinin genişletilmesi
28. Eşit yurttaşlık ilkesinin anayasal güvence altına alınması
29. Tüm antidemokratik yasa ve uygulamaların kaldırılması
Diğer partilerden farklı öneriler
Toplantıda farklı partiler de önerilerini dile getirdi.
• Yeni Yol Partisi’nden Bülent Kaya, devlet adamları, uzmanlar ve ilgili toplumsal tarafların dinlenmesi için alt komisyonlar kurulmasını önerdi.
• MHP’li Feti Yıldız, infaz kanununun yeniden yazılması ve sadeleştirilmesi çağrısında bulundu.
• DEM Parti’den Gülistan Kılıç Koçyiğit, komisyonun “en özgürlükçü tartışma ortamı” olması gerektiğini vurguladı.
• AK Parti temsilcileri, önerilerini yazılı olarak TBMM Başkanlığı’na ileteceklerini belirtti.
Gizlilik tartışması
Komisyonun çalışma usulüne göre tüm tutanaklar 10 yıl boyunca kamuoyuna açıklanmayacak. Bu karar, kimi üyeler tarafından “görüşmelerin güvenli ve samimi şekilde yürütülmesi” gerekçesiyle savunulurken, kamuoyunun bilgi alma hakkı açısından tartışmalı bir başlık olarak öne çıkıyor.
Kurtulmuş: “İlk düğme doğru iliklendi”
Toplantı sonrası konuşan TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyonun Türkiye’nin demokratikleşme sürecinde “tarihi bir dönemeç” olduğunu savundu. İlk iki toplantıda alınan kararların oybirliğiyle geçmesinin önemine işaret eden Kurtulmuş, “sürece samimiyetle sahip çıkıldığını” söyledi.
İlk iki toplantıda alınan kararlar
Komisyonun ilk toplantısında, başkanlık divanı belirlendi ve komisyonun adı “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” olarak karara bağlandı. Ayrıca, çalışma usulleri belirlendi; komisyonun görev süresi ve yetki alanı netleştirildi.
İkinci toplantıda, komisyonun çalışma takvimi oluşturuldu, farklı siyasi partilerin çalışma usullerine dair önerileri görüşüldü. Tutanağın 10 yıl süreyle gizli tutulması kararı da bu toplantıda alındı.
Sıradaki gündem
Bir sonraki toplantıda CHP’nin sunduğu paket ile diğer partilerin önerilerinin ayrıntılı biçimde ele alınması bekleniyor. Alt komisyon kurulup kurulmayacağı, infaz kanunu değişikliği gibi başlıkların da gündemde olacağı ifade ediliyor.