HDP ve HDK militanı ve yöneticisi, enternasyonalist komünist Mehmet Toruş, yoldaşları, dostları, ailesi ve yakınları tarafından sonsuzluğa uğurlandı. Dün saat 11.00’de Avcılar’da HDP’nin düzenlediği anma töreninden sonra naaşı Büyükada’daki aile mezarlığında defnedildi. Defin sonrasında yapılan tören de Enternasyonal marşıyla tamamlandı.
SiyasiHaber
Önceki gün bir hastalık nedeniyle yaşamını yitiren, Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Halkların Demokratik Kongresi’nde (HDK) her düzeyde görevler üstlenen, HADEP Avcılar ilçe başkanlığı ve sonraki partilerde yöneticilik ve İstanbul milletvekili adaylığı yapan, HDK Genel Meclis üyeliğini yürütmekte olan, enternasyonalist komünist Mehmet Toruş dün Avcılar’da ve Büyükada’da yapılan törenlerle sonsuzluğa uğurlandı.
Avcılar’da Marmara Caddesi’nde yapılan HDP’nin düzenlediği anma törenine Mehmet Toruş’un yüzlerce yoldaşı, dostu ve yakını katıldı. Tabuta HDP bayrağı ve kızıl bayrağın örtüldüğü törende, HDP İstanbul Eş Başkanı Esengül Demir, hayat arkadaşı Nursen Bilgin Kadayıfçıoğlu, ailesi adına ağabeyi Ahmet Toruş, Devrimci Parti adına Selahattin Sert, Toruş’un siyasi geleneğinden yoldaşları adına Bülent Parmaksız, mücadele arkadaşı Eren Keskin onun mücadelesi ve kişiliği üzerine konuşmalar yaptı.
Konuşmalarda, Türkiye Komünist Partisi (Birlik) geleneğinden gelen Toruş’un Türk kökenli bir enternasyonalist komünist olarak Kürt halkının mücadelesine verdiği kesintisiz ve sarsılmaz destek ve dayanışmanın değerine vurgu yapıldı. Emekçi bir ailenin çocuğu olan Toruş’un işçi sınıfı ve emekçi kitlelerin davasına ve Marksizme son nefesine kadar bağlı kaldığının altı çizildi. Toruş’un aynı zamanda sürekli çevresine neşe ve moral veren, dayanışmacı ve militan kişiliği vurgulandı.
Daha sonra çok sayıda yoldaşı, dostu ve yakını tarafından Büyükada’ya götürülen Mehmet Toruş’un naaşı, buradaki aile mezarlığına defnedildi. Mezarı başında yoldaşları tarafından yapılan törende saygı duruşu ve Halit Elçi’nin yaptığı konuşmanın ardından Toruş’un çok sevdiği “Yiğidim aslanım burda yatıyor” şarkısı söylendi. Son olarak Mehmet Toruş Enternasyonal marşıyla yıldızlara uğurlandı.
Mehmet Toruş kimdir?*
Mehmet Toruş; 1959 yılında İstanbul, Büyükada’da doğdu. Aslen Kastamonu, Taşköprülü, Sünni-Türk emekçi bir ailenin çocuğudur. Babası Büyükada’da yıllarca inşaatçılık, bahçıvanlık yaptı ve tamir-bakım işlerinde çalıştı. Annesi de emekçi bir insan olarak benzeri işlerde çalıştı. Toruş, ilköğretim, lise ve üniversite yılları boyunca hem okudu hem çalıştı. 1980 yılında Kabataş Akşam Lisesi’ni bitirdi. 1981 yılında Çukurova Üniversitesi İşletme Fakültesi’ne girdi, üniversite eğitimini 1987 yılında bitirdi.
Mehmet Toruş, emekçi bir aileye mensup olması dolayısıyla daha çocuk denebilecek yaşlarda sosyalist oldu. İlk olarak, Sosyalist Gençlik Birliği (SGB) saflarında örgütlü devrimci mücadeleye katıldı. 12 Eylül faşist darbesinin ardından üniversite eğitimi için Adana’ya geldi. O dönemin koşulları gereği Adana’da illegal gençlik faaliyeti yürüttü. Üniversite gençliği içinde çok geniş bir çevre edindi. Gençliğin önder kadroları arasındaydı. Bir yandan SGB içinde faaliyet yürütürken aynı zamanda SGB’nin bağlı olduğu Türkiye Komünist Partisi/Birlik (TKP/B) üyesi olarak görevler üstlendi.
Üniversite yıllarının ardından İstanbul’a geldi ve burada örgütlü faaliyetlere katıldı. O dönem, aynı zamanda Kürt özgürlük mücadelesinin kitleselleştiği ve şiddetlendiği bir dönemdi. Kürdistan’da yaşanan bu sert mücadelenin “Batı illeri”ne yansıması aynı düzeyde olmasa da zorluydu. Açık-yasal alanda ve özellikle basın alanında düzenin baskısı çok sertti. “Sansür-sürgün kararnameleri”nin hakim olduğu yıllardı. Gazete ve dergilerde “Kürt” kelimesi geçtiği anda yazılar sansürleniyor, yayınlar toplatılıyor ve yayınların yazı işleri müdürleri yüzlerce yıla kadar cezalar alıyordu. O süreçte Mehmet Toruş üyesi olduğu partinin görevlendirmesiyle “Hedef” sosyalist dergisinin yazı işleri müdürü oldu. Toruş bu görevi layıkıyla yerine getirdi. Fakat üç-beş ay sonra verilen cezalar yüzlerce yıllık hapisliğe dönüşünce yine partisinin kararıyla yurtdışına çıkartıldı.
Tam da o süreç SSCB’nin çözüldüğü ve üyesi olduğu partinin içinde sert tartışmaların yaşandığı yıllardı. Toruş, partisinin III. Kongre’sinde yaşanan bölünmede TKP(B) olarak devam eden çoğunluk saflarında kaldı. Parti yöneticisi göreviyle yeniden Türkiye’ye döndü. Bir süre sonra tutuklandı ve yaklaşık bir yıl Bayrampaşa Hapishanesi’nde kaldı. Daha sonra Ortadoğu’ya giden Toruş, Lübnan’ın Bekaa alanını kapatmasının ardından Türkiye’ye döndü. O dönemde “basın affı” çıkması nedeniyle açık alanda hareket kabiliyeti artmıştı.
Toruş, 1992 yılında TKP/B’den Türkiye Devrim Partisi’ne (TDP) geçilen kongreye Ortadoğu’dan gelerek katıldı. O dönemde yürütülen tartışma sürecinde TDP’yi şekillendiren yaklaşım ve programı benimsemedi ve TKP(B)’nin feshedilip TDP’nin kurulması sürecinin dışında kaldı. 1995’de devam eden TKP/B davası nedeniyle tekrar tutuklandı ve yine bir süre Bayrampaşa Hapishanesi’nde kaldı. Hapishane yıllarının ardından mücadelesine farklı bir kulvarda devam etti; Halkın Demokrasi Partisi’ne (HADEP) katıldı. Bir süre HADEP Avcılar İlçe Başkanlığı yaptı. O günlerden bugüne aktif bir şekilde Kürt özgürlük mücadelesi ile dayanışma içinde oldu. HDP dahil HADEP’ten itibaren kurulan tüm partileri destekledi ve içlerinde çeşitli düzeylerde görevler aldı.
Toruş, tüm yaşamı boyunca her koşul altında ve bu koşullara uygun her türlü örgütlenme ve siyasi faaliyet yöntemiyle devrimci mücadelenin birçok alanında çalışma yürüttü. Sivil faşist harekete karşı -1980 öncesinde- yürütülen mücadeleye genç bir militan olarak katıldı. İstanbul sokaklarından Çukurova’daki gençlik mücadelesine, Bekaa’dan Türkiye’deki açık-kapalı birçok mücadele alanına dek her türlü alanda Mehmet Toruş’un emeği vardır. Yıllar boyunca defalarca gözaltına alındı ve tutuklandı. Bütün o zorlu süreçleri alnının akıyla karşıladı.
Mehmet Toruş bütün hayatı süresince Marksizme, başta işçi sınıfı olmak üzere emekçi ve ezilen kitlelere, Kürt halkına, TKP/B’ye, sosyalizme ve devrime bağlı kaldı.
*Bu metnin kaynağı, Umut Gazetesi’nde (umutgazetesi3.org) yayımlanan “Mehmet Toruş Kimdir?” başlıklı yazıdır.