Türkiye Devrimci İşçi Hakları Konfederasyonu (DİSK) Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nun (ITUC) “Küresel İşçi Hakları Endeksi” araştırmasının sonuçlarını duyurdu.
ITUC’un ülkeleri işçi haklarına gösterdikleri saygıya göre derecelendirdiği araştırmasında, Körfez ülkelerinin işçiler için en kötü yerler haline geldiği belirtildi.
Araştırmaya göre, Avrupa’da da uygulanan kemer sıkma politikaları işçi haklarında düşüşe yol açtı.
Türkiye’de yaşanan hak ihlallerinin de yer aldığı araştırma sonuçlarına göre, işçiler için en kötü 10 ülke şöyle sıralanıyor: Belarus, Çin, Kolombiya, Mısır, Guatemala, Pakistan, Katar, Suudi Arabistan, Svaziland ve Birleşik Arap Emirlikleri.
İşçi haklarının en gelişmiş olduğu ülkeler ise Uruguay, Finlandiya, Hollanda, Norveç ve Avusturya olarak açıklandı.
Modern kölelik koşulları
Araştırmada elde edilen sonuçlardan bazıları şöyle:
* Kolombiya ve Guatemala’daki işçiler daha iyi çalışma koşulları için müzakere etmeye çalışırken katledildiler.
* Katar ve Suudi Arabistan’da ise göçmen işçiler modern kölelik koşullarında hukuksuzca çalıştırılıyor.
* 141 ülkenin 73’ünde işçiler daha iyi çalışma koşulları talep ettikleri için işten çıkarma, ceza, maaş kesintileri ile karşılaşıyor.
Tutuklamalar, cinayetler
* 84 ülkede işverenler yasadışı stratejilerle sendikaları görmezden geliyor.
* 141 ülkede işçilere yönelik tutuklamalar 35’ten 44’e yükseldi.
* Ülkelerin yaklaşık yüzde 60’ında işçiler temel haklarından yararlanamıyor
* 11 ülkede sendikacılar öldürüldü. Bu cinayetlerin 22’si Kolombiya’da gerçekleşti.
Grev hakkı gaspı
* Ülkelerin yüzde 70’inde işçilerin grev hakkı gasp ediliyor.
* Ülkelerin üçte ikisi işçilerin toplu pazarlık haklarını tanımıyor.
* Ülkelerin yarısından fazlasında işçiler hukuksal haklarından faydalanamıyor.
Hak ihlalleri
2015 ITUC Küresel Haklar Endeksi ülkeleri 97 göstergeye göre sıraladı:
1. Düzensiz hak ihlalleri: Finlandiya ve Uruguay dahil olmak üzere 16 ülke
2. Tekrar eden hak ihlalleri: Japonya ve İrlanda dahil olmak üzere 26 ülke
3. Düzenli hak ihlalleri: İsrail ve Avustralya dahil olmak üzere 36 ülke
4. Sistematik hak ihlalleri: ABD ve Polonya dahil olmak üzere 27 ülke
5. Hakların garantisi olmayanlar: Belarus, Çin, Nijerya ve Türkiye dahil olmak üzere 27 ülke
5+ Hukuksal aksamalar sebebiyle hakların garantisi olmayanlar: Suriye, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Filistin dahil olmak üzere 9 ülke
Türkiye
Türkiye’deki sendikal hak ihlalleri ve sendikaların barışçıl gösterilerine yönelik polis müdahalesi de raporda yerini aldı.
Jandarma’nın Sütaş direnişine yönelik müdahalesi ve şirketin eylem alanına gübre dökmesi gibi örneklerin yanısıra Bakanlar Kurulu kararıyla grevlerin yasaklanması ve 1 Mayıs’ı Taksim Meydanı’nda kutlamak isteyen sendikalara yönelik polis şiddeti gibi konularda Küresel İşçi Hakları Endeksi’ne geçti.
DİSK Genel Başkanı Kani Beko’nun Somalı madencileri anmak için düzenlenen bir yürüyüşte polis tarafından yaralanması ve DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu’nun Maltepe Üniversitesi işçileriyle birlikte gözaltına alınması da endekste yerini aldı.
Endeks
30 yıldır dünya genelinde sendikal hakların durumu ile ilgili veriler toplayan ve raporlar hazırlayan ITUC son iki yıldır Küresel İşçi Hakları Endeksi yayımlıyor.
Hükümetlere ve şirketlere, yasalarının ve tedarik zincirlerinin son 12 ayda nasıl kötüleştiğini veya iyileştiğini görme şansı veriyor.