Ammar Ali Jan yazdı: Alternatif bir siyasi proje inşa etmek için işçiler, çiftçiler, öğrenciler ve kadınlar arasında çalışan anti-kapitalist bir örgüt olan Haqooq-e-khalq Hareketi üyesi ve Avrupa dışındaki dünyada komünist düşünce üzerine çalışan bir tarihçi olan Ammar Ali Jan, İlerici Enternasyonal’in “Özgürlüğün Geleceği” başlıklı dizisi için yazdığı yazıda, devrimci hareketlere yönelik baskı ve karşı devrimci hareketin şiddetini ele alıyor.
Alternatif bir siyasi proje inşa etmek için işçiler, çiftçiler, öğrenciler ve kadınlar arasında çalışan anti-kapitalist bir örgüt olan Haqooq-e-khalq Hareketi üyesi ve Avrupa dışındaki dünyada komünist düşünce üzerine çalışan bir tarihçi olan Ammar Ali Jan, İlerici Enternasyonal’in “Özgürlüğün Geleceği” başlıklı dizisi için yazdığı yazıda, devrimci hareketlere yönelik baskı ve karşı devrimci hareketin şiddetini ele alıyor. Ali Jan, unutturulmaya çalışılan geçmiş devrimci hareketlerin geleceğe umut olduğunu belirtirken “hafıza parlar” ve tarihi yeniden tahayyül etme olasılığını açar” diyor.
Ammar Ali Jan yazısının tamamı:
Bugün dünya, şanlı bir geçmişin dirilişçi fantezilerini teşvik eden gerici nostalji biçimleriyle aşırı yüklenmiştir. Son yıllarda, Trump’ın sloganı – ‘Amerika’yı Yeniden Büyük Yap’ – yükselen sağcı bir projenin hizmetinde geçmişin belki de en ünlü çağrısıdır. Geçmişteki etnik olarak homojen ve politik olarak istikrarlı bir topluluğun temizlenmiş bir görüntüsü, neoliberal ve çok kültürlü bir şimdiki zamanın belirsizliklerine bir alternatif olarak sunulmaktadır. Bu yan yana koyma, farklı gerici hareketler tarafından kültürel ve erkeksi kaygıları ölümcül bir kesinlikle uyandırmak için kullanılmıştır. Hindistan’da Modi’den, Brezilya’da Bolsonaro’dan ve Filipinler’de Duterte’den Müslüman Dünyasında Hilafet fantezilerine kadar, aşırı sağ hareketler bu sihirbazlık numarasını paniği kışkırtmak, ilerici güçleri hedef almak için kullandı.
Bununla birlikte, siyasetin geçiciliği konusunda daha da büyük bir zorlukla karşı karşıyayız. Görünüşe göre kapitalizm, meta biçimini hem ebedi hem de insan doğasına en uygun olarak sunmak için geçmiş isyanların anılarını silmeyi başarmış gibi görünüyor. Artı değer arayışında zamanı kendi tekrarlayan hareketi içinde yakalamak, böylece sermayenin şiddetli tarihöncesini ve onun yeniden üretim döngüsüne meydan okuyan olası yörüngelerini yok etmek her zaman Kapital’in fantezisi olmuştur. Bu eğilim, benzeri görülmemiş bir ekonomik ve sosyal bozulmanın popüler tahayyülde kapitalizmin fantezisinin kontrolünü kırmayı başaramadığı pandemi sırasında keskin bir rahatlama sağladı. Bunun yerine, “büyüme”, “kâr” ve “tedarik zincirleri”ne saplanıp kalmamız, sistemin en kötü yönlerini yeniden üretmemize neden oldu,
Egemen sınıflar, geleceğe bir çıkış olmaksızın insanlığı kuşatmaya zorlayarak, bugünü kalıcı bir geçici kafese dönüştürmeyi başardılar. Fredric Jameson’dan başka bir deyişle, bugün dünyanın sonunu hayal etmek kapitalizmin sonunu düşünmekten daha kolay. Hayal gücünün bu felci, sürekli olarak ortaya çıkan gezegensel salgınlar, savaşlar ve çevresel felaketlerle daha belirgin hale geliyor. Devam eden distopiye karşı direnişe yol açabilecek bir gelecek ufkunun yokluğunda, kolektif hayal gücümüzü insanlık için farklı bir yörüngeye açmak için geçmişe çekilebilir mi? Başka bir deyişle, hafıza, bilinçdışımızın en derin durgunluklarında var olsa bile, özgürleştirici siyasete yardımcı olmak için yeniden etkinleştirilebilir mi? Bu soru, gerici sağın popüler hafıza üzerindeki tekelinin nasıl kırılabileceğini hayal etmemize zorluyor.
Hafıza ve Karşı Devrim
Günümüzü neoliberal kapitalizmin mutlak zaferinin damgasını vurduğu bir çağ olarak görmek yanlış olur. Bunun yerine, mevcut anı, sisteme yönelik potansiyel tehditleri ortadan kaldırmak için aktif bir küresel makinenin konuşlandırıldığı bir karşı-devrim olarak görmenin daha iyi olduğunu öneriyorum. Yirminci yüzyıl siyasetinin özünü şekillendiren bu tür karşı-devrimci şiddete uzun bir bakış atabiliriz. Vincent Bevins’in son kitabında Jakarta Metodu’nda gösterildiği gibi, CIA ile işbirliği yapan gerici hükümetler, 1950’lerde ve 1960’larda, egemen sisteme bir alternatifi ortadan kaldırmak amacıyla Endonezya’daki komünistleri ve solcu eylemcileri hedef aldı. Aynı yöntem Latin Amerika’daki ve başka yerlerdeki askeri diktatörlükler tarafından küresel uzlaşmaya karşı muhalefeti ortadan kaldırmak için uygulandı.
Özellikle Avrupa dışındaki dünyada karşı-devrimci şiddetin, gerçek devrimci ayaklanmalardan önce geldiğini ve önceden potansiyel devrimci hareketleri hedef aldığını belirtmek çok önemlidir. Bu zamansal geri dönüş, Ekim Devrimi’nin dünya çapında komünist harekete karşı aşırı şiddetle tepki gösteren sömürgeci ve sömürge sonrası seçkinler arasında yarattığı korkunun sonucuydu. Karşı-devrimci güçler tarafından kullanılan stratejinin kilit yönlerinden biri, popüler hafızayı disipline etmek için devletin öncelikli bir görevi olan alternatif bir yol fikrini aktif olarak reddetmek, bastırmak ve çarpıtmaktır.
Askeri diktatörlükler ve otoriter hükümetler altında, anti-kapitalist ve hatta reformist vizyonlar “komünist” olarak etiketlenerek yasaklandı. Şili’de General Pinochet, Pakistan’da General Zia-ul-Haq ve Endonezya’da General Suharto tarafından yönetilenler gibi farklı yerlerdeki hükümetler, Batı’nın tam desteğiyle “komünist tehdidi” ortadan kaldırmak için birleştiler. Komünist partiler ve Marksist edebiyat kamusal alanda yasaklandı, demokrasi yanlısı ve solcuları yeraltının gizli dünyasına girmeye zorladı. Alternatif siyasi fikirler üzerindeki tartışmalar bastırıldı ve silah namlusu ile kapatıldı.
Yine de egemen sınıflar, ırksal eşitlik, feminizm ve çevresel adaletin ulusal kurtuluşu için hareketler de dahil olmak üzere yirminci yüzyılın ikinci yarısını şekillendiren önemli demokratik hareketlerin ürettiği güçlü hafızayı inkar edemezdi. Onlarla başa çıkmak için uygulanan strateji, başarıları için çok önemli olan daha yıkıcı, solcu unsurları ayırırken sembolizmlerini kullanmaktı. Sivil haklar ve feminist hareketler, bozuk bir sisteme dahil olma çağrısı yapmak için yeniden paketlendi, yeşil kapitalizm, kapitalizmin doğa ile uzlaşmazlığı konusundaki tartışmaların yerini alırken, ulusal kurtuluş ve ekonomik egemenlik mücadeleleri, Batı’nın vesayeti altında liberal demokrasi arayışları olarak yeniden yorumlandı. .
Günümüzün sıradanlığından kararlı bir şekilde kopma potansiyeline sahip tek tarih, sosyalistlerin yirminci yüzyılda kazandığı ve dünyaya farklı bir yol açan muazzam halk mücadeleleri ve zaferleridir. Burada egemen ideoloji, sosyalist projeyi şüpheli “totalitarizm” kategorisi altında faşizmle eşitlemek için kitlesel bir dezenformasyon kampanyasını telkin etti. Böyle bir prosedür, özgürleştirici hareketlerden siyasi içeriği siler ve gulag’ı anti-kapitalist siyasetin nihai hedefi olarak göstermeyi amaçlar. Bruno Bosteels’in öne sürdüğü gibi, bu taktik, geçmişin mücadelelerini hatırlamadaki yıkıcı potansiyeli etkisiz hale getirerek, devrimci siyasetin belleğiyle ilişkili olarak utancın öznelliğini çağırmaya çalışır. Sonuç olarak,
Dışarısı Olarak Geçmiş
Bastırma, seçme ve utanç, günümüzün sınırlarının ötesinde bir siyasetin tahayyülünü engelleyen ideolojik üçlüyü oluşturur. COVID-19’un başlattığı evrensel olarak kabul edilen krize rağmen sistemin neden korkunç eşitsizliklerle kendini yeniden üretmeye devam ettiğini kısmen açıklıyor. Egemen ideoloji, Kapital’in mantığının ötesindeki düşünceyi imkansız olarak öne sürerek, alternatifleri umutsuzca tartışmaya ihtiyaç duyduğumuz bir zamanda siyasetin olasılığını ortadan kaldırıyor.
Ancak geçmişten gelen halk ayaklanmalarının izleri günümüzde de inatla varlığını sürdürmekte ve statükonun tam zaferini engellemektedir. Son Şili seçimlerinde, hafızaya yönelik bir çekişmenin seçim sonucunu nasıl şekillendirdiğine tanık olduk. Sağcı aday Jose Antonio Kast, “anti-sosyal” unsurları bastırarak düzeni yeniden kurabilecek sağlam bir anti-komünist imajını güçlendirmek için Pinochetism’i (adını General Augusto Pinochet’ten almıştır) çağrıştırdı. Öte yandan Gabriel Boric, 1973’te Pinochet tarafından askeri darbeyle devrilen sosyalist Devlet Başkanı Salvador Allende’nin anısına atıfta bulunarak desteğini kısmen seferber etti. ”, bir iktidar düzeni için ciddi kriz anlarında siyasi antagonizmanın ebedi dönüşüne işaret etti.
Kriz, iktidarın yeniden üretim döngüsünün bozulduğu ve ideoloji ile sistemin fiili pratiği arasında bir ayrım ürettiği bir andır. Karşı-devrimci şiddet, egemen düzene yönelik olası meydan okumalara bir yanıt olarak daha belirgin hale gelir ve kapitalizmin ebedi doğasına ilişkin iddiaları savunulamaz hale getirir. Walter Benjamin’den alıntı yapmak gerekirse, böyle anlarda, soyut zamanın akışına çağdaş olmayan unsurlar eklemek için “hafıza parlar” ve tarihi yeniden tahayyül etme olasılığını açar.
Eski çatışmaların tekrarı, bir krizin yapısal bir özelliğidir, çünkü bu görünüşte anakronik antagonizmalar aslında meta biçiminin kalbindeki bir açmaza, yani sosyal ilişkilerin ve çevrenin özel kâr arayışına tabi kılınmasına işaret eder. Bu tabiiyet doğal değildir ve bu nedenle kaba kuvvet ve propaganda yoluyla güvence altına alınmalıdır. Mevcut krizde özgürleştirici fikirlerin geri dönüşüyle birlikte, birincil zorluk, geçmişimizin mücadeleleriyle karşılaştığımızda propagandacıların bizi utanç duygularıyla boğmasına izin vermemektir – bu strateji bizi kendi tarihimizden çalmıştır.
Utanmak yerine, geçmişte devrimcilere yöneltilen belirli soruları ve bunlara nasıl yanıt verdiklerini araştırmak önemlidir. Proletarya diktatörlüğünden halk demokrasisine ve halk savaşına kadar, siyasi kavramlar, zamanlarının siyasi pratiği sorunlarıyla birlikte ortaya çıktı. Kriz sadece çağdaş düzendeki çelişkileri değil, aynı zamanda geçmişten çözülmemiş soruları da beraberinde getirir. İçinde bulunduğumuz an, geçmişin hatalarını tekrar etmekten kaçınmak ve belirli tarihsel koşullarda devrimci hareketlerin önündeki engelleri aşmak için bunları farklı bir bağlamda ortaya koymamıza izin veriyor. Tarihin sadece geçmişte olanlar değil, olabilecek ama asla olmamış şeyler olduğunu, tarihsel gelişime bir olumsallık unsuru eklediğini hatırlamalıyız.
Evrensel bir unutkanlık döneminde, geçmişin devrimci mücadelelerini hatırlamak başlı başına bir devrimci eylemdir. Tarihçi Chris Moffat, Hintli devrimci Bhagat Singh’in mirasına ilişkin aydınlatıcı çalışmasında, şehitlerin mirasının, Burada ve Şimdi’de siyasi eylem için bir provokasyon olarak sıklıkla nasıl çağrıldığını gösteriyor; bir mevcudiyet en çok yakın zamanda muzaffer olanın sloganlarında hissediliyor. Hindistan’da çiftçi hareketleri. Benzer şekilde, Gabriel Boric’in José Antonio Kast’a karşı kazandığı son zafer ve Allende’nin torunu Maya Fernandez’i Savunma Bakanı olarak atama kararı, tekrarlamada tarihin gerici bir geçmişe duyulan nostaljiyi yenerek farklı bir yörüngeye girebileceğinin kanıtıdır. daha adil bir gelecek için cesurca fedakarlık yapanların anısını çağırarak. Bu gibi durumlarda, direnişin gizli belleğinin yeniden etkinleştirilmesi, statükonun bastırma ve işbirliğine meydan okuyan cesaretle, statükonun zamansal ritimleriyle çelişen bir öznellik varsaymamıza izin verir. Utanca gelince, işlevi bize yalnızca korkunç eşitsizliklerin olduğu bir dünyada -insanlık onuruna yakışmayan bir varoluş biçimi- yaşadığımızı hatırlatmalıdır.
Ammar Ali Jan, Avrupa dışındaki dünyada komünist düşünce üzerine çalışan bir tarihçidir. Alternatif bir siyasi proje inşa etmek için işçiler, çiftçiler, öğrenciler ve kadınlar arasında çalışan anti-kapitalist bir örgüt olan Haqooq-e-khalq Hareketi’nin bir üyesidir. Ayrıca The News International, Al Jazeera ve Jacobin gibi bir dizi yayına düzenli olarak katkıda bulunmaktadır.
Bu makale, Progressive International’ın Blueprint sütununun ” Özgürlüğün Geleceği ” koleksiyonunun bir parçasıdır . Daha fazla bilgi için lütfen blueprint@progressive.international Design adresine yazın