Batman’ın Ilısu Baraj Gölü altında kalacak tarihi ilçesi Hasankeyf’teki tarihi eserlerin taşınması için Devlet Su İşleri’nin (DSİ) yaptığı ihale, Danıştay tarafından iptal edildi. Eserlerin birçoğu taşınırken, iptal edilen ihaleyle ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı soruşturma başlattı.
DSİ Genel Müdürlüğü’nce yapılan, Ilısu Baraj Gölü’nün altında kalacak 12 bin yıllık geçmişe sahip Hasankeyf’teki eserlerin taşınma ihalesi, hem mahkemelik hem de soruşturma konusu oldu. Artuklu Hamamı, İmam Abdullah Zaviyesi, Hasankeyf Kalesi Orta Kapı ve Yamaç Külliyesi’nin taşınma işi için yapılan ihale, 82 milyon 958 bin 910 TL teklif veren Cumhur Alp+Alp İnşaat iş ortaklığına verildi.
İhalede 87,9 milyon TL ile ikinci en düşük teklifi veren Gökalp Proje firması, ihaleyi kazanan firmanın iş deneyim belgelerinin yetersiz ve geçersiz olduğu iddiasıyla Ankara 14’üncü İdare Mahkemesi’ne dava açtı. Gökalp Proje Firması, taşıma işini alan iki firma ortaklığının, Adana Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nce düzenlenen iş deneyim belgelerinde, uygulanan yapı tekniği kısmında ‘yığma, kâgir çelik ve restorasyon işleri’ yazılmak suretiyle, sunulan belgelerin tamamının restorasyon olmaması nedeniyle teklifinin yetersiz/ geçersiz olduğu belirtilerek, ihalenin kendi firmalarına bırakılmasını talep etti.
Ankara 14’üncü İdare Mahkemesi, itiraz üzerine, ilgili firmanın Adana Müze Müdürlüğü ile yaptığı iş hakkındaki belgeleri iki kez talep etti ve ikisinde de uygun olduğu yönünde yanıt alınması üzerine Gökalp Proje’nin talebi reddedildi. Ancak firma kararı Danıştay’a temyiz etti.
İhalenin yüzde 90'ı tamamlandı
Duvar'da yer alan habere göre Danıştay 13’üncü Dairesi, ihalenin iptaline karar verdi. Ancak bu süreçte ihale kapsamındaki işlerin yüzde 90’dan fazlası tamamlandı ve eserlerden Artuklu Hamamı, İmam Abdullah Zaviyesi ile Orta Kapı taşındı. Kasım ayının ilk haftası bildirilen Danıştay kararı üzerine Gökalp Proje firması, konuyla ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Teftiş Kurulu Başkanlığı ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne şikayette bulundu. Bakanlık, şikayet dilekçesinde adı geçen Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Yakup Harmanda, kısa süre önce görevden alınan Restorasyon Daire Başkanı Bahadır Sabah ile Adana Rölöve ve Anıtlar Müdürü Betül Kiminsu ve olay hakkında soruşturma başlattı.
26 milyon TL'lik işin tamamı restorasyon değil
Gökalp Proje firmasının, Danıştay kararıyla Bakanlığa yaptığı şikayetinde, ihaleyi alan iş ortaklığının kullandığı iş deneyim belgelerinin Adana Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nce düzenlendiği, 25.9 milyon TL’lik işin tamamının restorasyon olmadığı, yeni yapılar da olduğu, bunların ayrıştırılması gerektiği belirtildi. Adana Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü’nün mahkemenin bu yöndeki iki talebine de uygun şekilde yanıt vermediği, mahkemeyi yanılttığı öne sürüldü.
Bu durumun birkaç idarecinin şahsi davranışları sonucu gerçekleştiği de şikayet dilekçesinde belirtilerek, şu ifadelere yer verildi: “Mahkeme ile yapılan yazışma sürecindeki haksız işlemler, tüm şifahi görüşmeler ve yazılı bildirimlerimize rağmen Bahadır Sabah ve Yakup Harmanda’nın bilgisi ve yönlendirmeleri sonucunda davranan Betül Kiminsu tarafından oluşturulmuştur. Hukuk müşavirliği de haksızlığa sessiz kalmıştır. Özellikle Adana Rölöve Anıtlar Müdürlüğü’nün görev alanındaki en önemli ve güzel işler genel müdürlükte Bahadır Sabah ve Yakup Harmanda’nın yaptıkları davet listeleri sonucunda Rölöve Müdürlüğünce Cumhur Alp veya Alp İnşaat ile bağlantılı oldukları Mefa firmasına ihale edilmektedir. Davet edilen diğer istekliler baskı altına alınarak serbest teklif vermelerine engel olunmaktadır. Bunlar yıllardır bir ekip olarak çalıştıkları için aralarında birtakım duygusal bağlar oluşmuş, birbirlerinin veya ortak yararları doğrultusunda hatalı ve haksız işlemler yapılmaktadır. Bu firmalara verilen tüm ihaleler incelendiğinde ortaya çıkacak gerçek takdirlerinizdedir.”
Dilekçede ayrıca, “Adana Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü, mahkemeyi bilerek ve isteyerek yanıltmış, hakkımızın zayi olmasına neden olmuş, iş ortaklığının ise hak etmediği Hasankeyf işini alarak önemli oranda kar elde edilmesine vesile olmuştur. Genel Müdürlüğünüz ve Hukuk Müşavirliğiniz ise gerçeği bildikleri, üstelik yazılı müracaatımız olmasına rağmen Rölöve Müdürlüğünün somut gerçeğe aykırı yalanlarla dolu yazısını düzelttirmek yerine sessiz kalıp olduğu gibi mahkemeye göndererek suç ortağı olmuştur” ifadelerine yer verildi.
Şikayet dilekçesinde Anada Müze Müdürlüğü’ne yapılan işlerle ilgili restorasyon ve yeni yapılar hakkında fotoğraflı ayrıntılı bilgilere de yer verildi.
Üç eser taşındı
Diğer yandan hem dava hem de soruşturma konusu ihaleyle ilgili işlemlerin yüzde 90’dan fazlası tamamlandı. Bu süreçte ihaleyi alan firma tarafından Hasankeyf’teki Artuklu Hamamı, İmam Abdullah Zaviyesi, Hasankeyf Kalesi Orta Kapı taşındı.
Ayrıca yine DSİ Genel Müdürlüğü’nün Hasankeyf’teki eserlerin taşınma işlemi için gerçekleştirdiği diğer ihaleler ile Kızlar Camii, Süleyman Han Camii, El-Rızk Camii, Koç Camii gibi eserlerden bazıları taşınırken, bazılarının da taşıma hazırlıkları sürüyor.