Mersin-Akkuyu’da nükleer santralde reaktörün oturacağı temelin bazı bölümlerinde çatlak oluştu. Santrale ilişkin TMMOB tarafından yapılan açıklamada, “Nükleer sevdası felakete dönüşmeden proje derhal iptal edilmelidir” denilirken, HDP Milletvekili Dr. Rıdvan Turan ve CHP Milletvekili Erkan Aydın santraldeki tehlikeyi Meclis’e taşıdı.
Mersin ilinin Gülnar ilçesinde bulunan Yanışlı mahallesinin Akkuyu mevkiindeki nükleer santral inşaatının temelinde çatlaklar oluştu. Türkiye Atom Enerji Kurumu (TAEK), müdahale etti. Çatlak olan bölüm ya da bölümler tümüyle kırıldı ve yenilendi ancak tekrar çatlak oluştu. Beton kırıldı ve sorunlu bölümlerde temel yeniden atıldı.
Habertürk’ten Olcay Aydilek’in haberine göre Rosatom yaz döneminde 80 metre eninde, 80 metre boyunda yaklaşık 3 metre yüksekliğinde reaktörün oturacağı temeli atmak üzere mesaiye başladı. Temel alanı belli büyüklükte parçalara bölündü ve beton döküldü. Ancak, bazı bölümlerde çatlaklar oluştu. İlk çatlak temmuz ayında tespit edildi. Beton konusunda uzmanlardan ve değişik üniversitelerde görev yapan akademisyenlerden danışman kadrosu bulunan TAEK, saha denetimlerinde çatlağı tespit etti ve müdahalede bulundu. Sorunlu beton kırıldı. Yeniden atıldı.
Devam eden günlerde, bir kez daha denetimlerde bazı bölümlerde çatlak olduğu saptandı. TAEK, talimat verdi ve çatlak olan bölüm tümüyle kırıldı ve yeniden yapıldı.
TMMOB: Nükleer sevdası felakete dönüşmeden projeler iptal edilsin
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) yaptığı yazılı açıklamada ilgili odalarca Akkuyu Nükleer Santralı’nın yapılacağı alanın jeolojik olarak uygun olmadığını defalarca dile getirdiklerini belirtti. Açıklamada şunlara dikkat çekildi:
Projeye ilişkin hazırladığımız raporlarda, inşaat alanının Akdeniz fay hatlarına çok yakın olduğunun ve bu alanda bir nükleer santral yapılmasının hiçbir biçimde uygun olmadığının altı özel olarak çizilmiştir. Ancak bu uyarılar dikkate alınmamış ve yeni incelemeler yapılmaksızın, yarım asır önce seçilen alanda inşaat çalışmalarına başlanmıştır.
Uluslararası nükleer santral yapım kurallarına göre santral yapım denetimlerinin yetkin bağımsız kuruluşlar tarafından yapılması gerektiğini belirten TMMOB, Türkiye’de bu görev bir devlet kuruluşu olan TAEK tarafından yapıldığına da belirtilerek bu durumun kurallara aykırı olduğunu şöyle ifade etti:
Akkuyu Nükleer Güç Santralı (NGS), Türkiye ile Rosatom isimli Rus şirketi arasında yapılan bir anlaşmanın milletlerarası bir anlaşma haline getirilerek yasalaşması sonucu yapılmakta olan bir tesistir. Anlaşmanın bir tarafı devlettir. Devlet ise anlaşmanın giriş bölümünde ve içerisinde belirtildiği üzere bu nükleer santralın yapılmasını talep eden ve destekleyen taraftır. Yani bağımsız bir kuruluş değil anlaşmanın talep eden tarafıdır. Dolayısıyla nükleer santralın bugüne kadarki yapım sürecinin TAEK tarafından yapılması uluslararası kurallara aykırıdır. Bu aykırılığın üstesinden gelebilmek için hükümet tarafından bağımsız (!) bir yapı olarak kurulan Nükleer Denetleme Kurulu, henüz denetim işlerini yerine getirebilecek kadroya sahip değildir. Bu yapısıyla, Kurulun bu ne derece bağımsız olabileceği kadar, bu görevi ne derece yerine getirebileceği de belirsizdir.
Dava süreci devam ediyor
Akkuyu NGS’nin yapımı için hazırlanan ÇED raporunu ayrıntılı olarak incelemiş ve yanlışlarla dolu ÇED raporunun kabul edilmemesini talep ettiklerini belirten TMMOB, bakanlığın projeye ÇED olumlu kararı verdiğini ancak bu karara “saha çalışmalarının yeterli olmadığı” ve “deprem konusunun göz önünde tutulmadığı” gibi itiraz noktalarında dava sürecinin devam ettiğini belirtti.
TMMOB, ayrıca inşaat daha fazla ilerlemeden Akkuyu NGS için yapılan tüm çalışmaların durdurulmasını isteyerek, “Nükleer sevdası felakete dönüşmeden proje derhal iptal edilmelidir” dedi.
“Santral hangi bağımsız kuruluşlar tarafından denetlenmektedir?”
HDP Mersin Milletvekili Dr. Rıdvan Turan ve CHP Bursa Milletvekili Erkan Aydın konuyu Meclis gündemine taşıdı.
HDP’li Turan, “Yaşananlar, olabilecek bir nükleer kazanın habercisidir. Denetimi olmayan, bilimden uzak bu proje, büyük bir felaket yaşanmadan derhal iptal etmelidir” diyerek konuyla ilgili Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in ve Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un cevaplamaları için soru önergesi verdi.
Turan, santralın hangi bağımsız ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından denetlendiğini sordu.
“Meclis araştırması açılmalı”
CHP Bursa Milletvekili Erkan Aydın da ortaya çıkan bilgiler doğrultusunda projenin tamamen politik olduğunu, imar barışı gibi politikalar neticesinde yıkılan binalardan bir farkı olmadığını gösterdiğini belirterek “Çok açık ki nükleer santral gibi kaza oranı yüksek, Çernobil gibi, Fukuşima gibi örneklerin ortada olduğu bir süreçte denetimsiz bir proje araştırmaya muhtaçtır. Akkuyu Nükleer Santralı’nın inşaatının seyrinin incelenmesi, olası bir çevre faciasının şimdiden önlenmesi için Anayasa’nın 98’inci maddesi, TBMM İçtüzüğü’nün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis araştırması açılması için gereğini arz ederiz” dedi.