Van Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Abdullah Zeydan, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’ne (HDP) yönelik 4 Kasım 2016’daki operasyonlar kapsamında dokunulmazlığı kaldırılarak tutuklandı. Çatışmalara karşı 2015’te Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde canlı kalkan eylemine katıldığı, eylem kapsamında “yasaklı bölgeye girdiği” iddia edilerek “terör örgütüne yardım etmek”, bir konuşmasında “PKK sizi tükürüğünde boğar” sözleri nedeniyle “terör örgütü propagandası yapmak” iddiasıyla hakkında dava açıldı.
Yargıtay kararı bozdu
Diyarbakır 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada, Zeydan’a “yasak bölgeye girdiği” iddiasıyla “terör örgütüne yardım etmekten” 5 yıl, “PKK sizi tükürüğünde boğar” sözleri nedeniyle ise “Basın yayın yoluyla örgüt propagandası yapmaktan” 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası verildi. Yargıtay 16’ncı Ceza Dairesi, 26 Mayıs 2021’de “terör örgütüne yardım etmek” iddiasıyla verilen 3 yıl 1 ay 15 günlük hapis cezası kararını onadı. Yargıtay, Zeydan’a “yasak bölgeye girdiği” iddiasıyla ” verilen 5 yıl, hapis cezasını, Zeydan’ın “yasak bölgeye girip girmediğinin” tespitini için keşif yapılmadığını, bu konuda araştırma yapılmadan hüküm kurulduğu için kararı bozdu.
Yerel mahkemenin toplamda verdiği 8 yıl 1 ay 15 günlük hapis cezasının 5 yıl 2 ayını tutuklu geçiren Zeydan, 6 Ocak 2022’de tahliye edildi.
‘Yasaklı bölgeden 13 kilometre uzakta’
Kararın bozulmasının ardından, Diyarbakır 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi, Zeydan’ın yeniden yargılamasına başladı. Yargıtay bozma ilamı doğrultusunda ve avukatların talebiyle, Zeydan’ın yasak bölge içinde bulunup bulunmadığının tespiti için keşif çıkarıldı. Yüksekova 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nin tayin ettiği bilirkişi, raporunu 7 Ocak’ta tamamladı.
Rapor, 16 Ocak’ta dava dosyasına girdi. Ancak Zeydan’ın suçlanmasına konu olan “askeri yasak bölgeye girme” iddiasının gerçeği yansıtmadığı bilirkişi raporuyla tespit edildi. Zeydan’ın çatışmaların durdurulması için 2015’te Yüksekova ilçesinde canlı kalkan eylemine katılarak, “yasak bölgeye girdiği” yönündeki iddiaya karşı, bilirkişi raporunda Zeydan’ın bölgeden 13 kilometre 600 metre uzakta olduğu tespitine yer verildi. Ancak rapora rağmen savcı, dün görülen duruşmada, bu iddiadan dolayı “örgüte bilerek isteyerek yardım etmekten” hapis cezasıyla cezalandırılması yönünde mütalaa verdi.
Raporda, Zeydan’ın durdurulduğu Kamışlı Karakolu ile yasaklı bölge olan Veregöz arasında yapılan ölçümler, uydu görüntüleri çakıştırılması, kroki, zemin ölçü değerleri dikkate alınarak teknik değerlendirme yapıldı. Raporda, yapılan hesaplamada Zeydan’ın durdurulduğu yer olan karakol ile yasaklı bölge arasındaki mesafenin yaklaşık 13 kilometre 600 metre olduğuna yer verildi. Raporda, yasaklı bölgenin başlangıç noktası ile Veregöz bölgesinin iç kısmından alınan konum bilgisinin arasındaki mesafenin ise yaklaşık 21 kilometre olduğunun tespit edildiği vurgulandı.
‘Geçişler kontrole tabi’
Geçişlerin askerin kontrolüne tabi olduğuna işaret edilen raporda, keşif heyetinin keşif bölgesine geçine dair bizzat gözlemleri yer aldı. “(…) keşif günü keşif aracıyla Kamışlı Karakolu’nu geçerek dağlıca güzergahında yasaklı bölgenin başına gelindi, bölgeye ulaşımın kamışlı karakolundan kontroller yapıldıktan, geçişlere izin verildikten sonra bölgeye araç ile ulaşımın etkin olduğu kanaatindeyim. Ayrıca haritada gösterildiği şekilde yolun çevresindeki arazinin dağlık topoğrafik yapının engebeli olduğu tespit edilmiştir. Yasaklı bölgenin başlangıç noktasında da kontrol noktasının bulunduğu yerde geçişlerin kontrole tabi tutulduğu tespit edilmiştir. Yasaklı bölgenin başlangıç noktasından Veregöz ve Kepeir Yaylası’na geçişlerin arazi şartlarından dolayı etkin olmadığı kanaatindeyim” denildi.
‘Yasaklı bölgeye ulaşamadı’
Raporda, bilirkişi vardığı kanaati şu ifadelerle anlattı: “(…) sanığın durdurulduğu yer ile yasaklı bölgenin başlangıç noktasına olan uzaklığı yaklaşık 13,6 km olduğu, yasaklı bölgenin başlangıç noktasından Veregöz iç kısımlardaki gidilebilen kısımdaki yaklaşık 2,1 km kısmının da olay günü göz önünde bulundurularak bölgenin topoğrafik yapısı ve sanığın Kamışlı Karakolu’nun önünde olduğu, geçişine izin verilmediğini göz ününde bulundurularak, yasaklı bölgeye ulaşımın olmadığı bölgeye, ulaşımın etkin olmayacağı kanaatindeyim.”
Dava geçmişi
Milletvekili olduğu sırada, yaptığı konuşma, partisinin düzenlediği eylem etkinliklere katılmaktan dolayı Abdullah Zeydan hakkında 2015-2016 yılları arasında birçok fezleke düzenledi. Fezlekeler, “örgüt propagandası yapmak”, “suçu ve suçluyu övmek”, “kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşleri düzenleme, yönetme bunların hareketlerine katılma” ile “örgüte üyesi olmak”, “örgüte bilerek isteyerek yardım etmek” suçlamalarıyla hazırlandı.
Anayasa’nın dokunulmazlığı düzenleyen 83’üncü Maddesi’nde yapılan geriye dönük bir değişiklikle, HDP’nin diğer milletvekilleriyle dokunulmazlığı kaldırılan Zeydan, tutuklandı. Tutuklanmasının ardından hakkında düzenlenen fezlekelerden “örgüte bilerek yardım etmek” ve “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla başlatılan soruşturmalar doğrultusunda hazırlanan iddianameler Hakkari 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nce kabul edilerek davaya dönüştü. Hakkari 2’nci Ağır Ceza Mahkemesi’nin güvenlik gerekçesiyle davanın nakli talebi doğrultusunda dava, Diyarbakır 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi’ne nakledildi.
Diyarbakır 5’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nin yargılaması sonucu Zeydan’a “yasak bölgeye girdiği” iddia edilip, “örgüte yardım etmek” iddiasından 5 yıl, “PKK sizi tükürüğünde boğar” sözleri nedeniyle ise “basın yayın yoluyla örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla da 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası verdi. Zeydan’ın avukatlarının verilen 8 yıl 1 ay 15 günlük hapis cezasına itiraz etmesi üzerinde dosya Antep Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderildi. İstinaf, “savunma hakkının kısıtlandığı” gerekçesiyle Zeydan hakkındaki hapis cezasını bozdu.
Yerel mahkemenin yeniden yapılan yargılamada daha önce verdiği hapis cezasında ısrar etmesi üzerinde dosyanın temyiz edildiği İstinaf Mahkemesi, cezayı onadı. Bunun üzerine avukatlar, itirazlarını Yargıtay’a taşıdı. Yargıtay 16’ncı Ceza Dairesi ise, 26 Mayıs 2021’de “örgüt propagandası yapmaktan” verilen 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası kararını onadı. Yargıtay, “yasak bölgeye girdiği” iddia edilip, “örgüte yardım etmek” iddiasından verilen 5 yıl hapis cezasını bölgede keşif yapılmayarak, Zeydan’ın yasaklı bölgede bulunduğuna dair iddialar için gerekli incelemeler yapılmadığı için bozdu.
Bozma kararının ardından Zeydan’ın yeniden yargılamasına başlandı. Bilirkişi raporuna rağmen, iddia makamının ceza istemiyle mütalaa verdiği dava devam ediyor.
(Mezopotamya Ajansı-Rukiye Payiz Adıgüzel)