Teknoloji şirketi Microsoft, İsrail ordusunun bazı bulut ve yapay zekâ ürünlerine erişimini engelleme kararı aldı. Perşembe günü açıklanan karar, Britanya gazetesi Guardian ile İsrail rejimini eleştiren yurttaş gazeteciliği siteleri +972 Magazine ve Local Call/Siha Mekonit‘in Ağustos’ta yayınlanan ortak araştırması üzerine alındı.
Araştırma, İsrail’in Gazze’ye iki yılda en az 65 bin ölüme yol açan saldırısı sırasında İsrail ordusunun Filistinlilere yönelik toplu gözetleme yapmak için Microsoft’un Azure bulut platformunu kullandığını ortaya koyuyordu. Bu durumun şirketin hizmet şartlarını ihlal ettiğini belirten Microsoft, bazı hizmetlerini geri çektiğini duyurdu.
Microsoft Başkan Yardımcısı ve Başkanı Brad Smith, Microsoft’un hizmet şartlarının “teknolojimizin sivillerin toplu gözetimi için kullanılmasını yasaklaması” nedeniyle bazı hizmetlerin kısıtlanmasına karar verildiğini, şirketin İsrail ordusuna yönelik hizmetlerinin gözden geçirilmesinin sürdüğünü açıkladı. İsrail ordusunun yalnızca belirli Microsoft hizmet aboneliklerinin engellendiğini ve İsrail’in kendi siber güvenliği için diğer Microsoft ürünlerini kullanmaya devam edebileceğini belirten Smith, hangi ürünlerin devre dışı bırakıldığı veya İsrail ordusunda belirli birimlerin bunları kullanmasının yasaklanıp yasaklanmadığı konusunda bilgi vermedi. Ancak, İsrail ordusunun Hollanda’da bulunan Azure depolama sunucularını ve Microsoft’un yapay zekâ servislerini nasıl kullandığına ilişkin sorunlar olduğunu da sözlerine ekledi.
Microsoft’un Azure’u nedir ve Gazze’de nasıl kullanıldı?
Microsoft’un Azure platformu, aralarında çok sayıda telefon görüşmesinin derlenmesi, yazıya geçirilmesi, çevrilmesi ve analiz edilmesine olanak tanıyan, neredeyse sınırsız dijital depolama ve güçlü yapay zekâ yeteneklerinin de bulunduğu bir dizi bulut tabanlı hizmet sunuyor.
Azure platformu, Microsoft CEO’su Satya Nadella’nın, 2021 sonlarında o dönem İsrail ordusunun seçkin siber savaş birimi Birim 8200’ün başkanı olan Yossi Sariel ile şirketin Seattle’daki merkezinde, Azure kullanılarak büyük miktarda ‘hassas’ İsrail istihbaratının depolanması konusunda işbirliği yapmayı görüşmek üzere bir araya geldiğini ortaya koyan Ağustos tarihli araştırmanın ana konusuydu.
Sariel, sinyal istihbaratı ve gözetleme de dahil olmak üzere gizli operasyonlardan sorumlu olan birimin yapay zekâ kullanımını yönletmiş, 2018 yılında “yapay zekâ ve terörle mücadele” projesi üzerindeki çalışmaları nedeniyle İsrail ordusu tarafından ödüllendirilmişti.
Araştırma yazarlarına göre, Seattle toplantısının ardından Birim 8200, 2022’den bu yana Gazze ve Batı Şeria’da Filistinliler tarafından yapılan milyonlarca telefon görüşmesini taramak, kaydetmek ve depolamak için kullandığı bir kitle gözetleme aracı geliştirdi. Sariel, birimin Hamas liderliğinde 7 Ekim 2023’te gerçekleştirilen “Aksa Tufanı” saldırısını öngörememesi nedeniyle Eylül 2024’te istifa etti.
İsrail’in işgal altındaki Filistin topraklarında uzun süredir telefon görüşmelerini dinlediği, ancak yeni yapay zekâ destekli sistemin bu taktiği büyük ölçüde güçlendirdiği ve istihbarat görevlilerinin milyonlarca telefon görüşmesini ve mesajı çok daha uzun süreler boyunca kaydedip saklamasına olanak sağladığı, haber araştırmasında ortaya çıktı.
Microsoft, Azure’un ne için kullanıldığını gerçekten bilmiyor muydu?
Microsoft’un İsrail’in Azure’u nasıl kullandığına dair bilgisi olmadığı yönündeki iddiasına rağmen, sızdırılan Microsoft belgeleri ve 11 Microsoft kaynağıyla yapılan görüşmeler, Birim 8200’ün Filistinlilerin iletişimlerini platformda depoladığını gösteriyor.
Birim 8200 kaynakları, gazetecilere ayrıca, bu yeteneklerin İsrail ordusunun Gazze’ye yönelik ölümcül hava saldırılarında ve Batı Şeria’daki askeri operasyonlarında insanları hedef almasına yardımcı olduğunu söyledi. Birim 8200 kaynaklarından birinin soruşturmada aktardığına göre, İsrail ordusu “herkesi, her zaman” takip etti.
Soruşturmaya katılan gazeteci Meron Rapoport, Al Jazeera‘ye yaptığı açıklamada “Filistinlileri gözetlemesiyle bilinen 8200 adlı birimin başkanı ile Microsoft’un en üst düzey yetkilileri arasında 2021’de bu yana bir anlaşma var” dedi.
Microsoft’un hizmetlerini geri çekme kararı ne kadar önemli?
Teknoloji analistleri, Microsoft’un kararının İsrail’in Gazze ve Batı Şeria’daki gözetleme operasyonunu ne kadar etkileyeceği konusunda şüpheci. Microsoft’un, İsrail ordusunun bir bütün olarak Azure’a, yapay zekâ hizmetlerine veya kitlesel gözetleme ve ölümcül saldırılar veya diğer operasyonlar yürütmek için kullanılabilecek diğer Microsoft ürünlerine erişimini nasıl engelleyeceği belirsiz.
“No Azure for Apartheid” (“Apartheid İçin Azure Yok”) grubunun örgütleyicilerinden ve Microsoft’un Gazze savaşına katılımını protesto ettikleri için işten çıkarılan veya tutuklanan onu aşkın Microsoft çalışanından biri olan Hossam Nasr, Perşembe günü AP’ye yaptığı açıklamada, son hamlenin “eşi benzeri görülmemiş bir zafer” olduğunu, ancak sonuçta yeterli olmadığını söyledi. “Microsoft, İsrail ordusunda yalnızca bir birime sunulan hizmetlerin yalnızca küçük bir alt kümesini devre dışı bıraktı. Microsoft’un İsrail ordusuyla olan sözleşmesinin büyük kısmı bozulmadan kaldı.”
Microsoft’un hamlesine yanıt veren ismi açıklanmayan bir İsrailli yetkili de, AP’ye yaptığı açıklamada, kararın “İsrail ordusunun operasyonel kapasitesine zarar vermeyeceğini” söyledi.
Filistinliler, casus yazılım üretip birçok ülkeye satan İsrail’in, ürünlerini test etmek için bunları kullandığını uzun zamandır iddia ediyor. İsrailli siber güvenlik şirketi NSO Group, 2021 yılında, müşterilerinin siyasi muhalifleri, aktivistleri ve gazetecileri hedef almak için kullandığı amiral gemisi yazılımı Pegasus nedeniyle yaygın eleştirilere maruz kalmıştı.
Casus yazılımın müşterileri henüz açıklanmadı ancak bunlar arasında Azerbaycan, Bahreyn, Macaristan, Hindistan, Kazakistan, Meksika, Fas, Ruanda, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri hükümetlerinin olduğu bildirildi.
Microsoft’a yönelik baskılar kararın alınmasında etkili oldu
Microsoft, son aylarda, yazılımının İsrail ordusu tarafından Gazze’de kullanılmasına yönelik protestolar nedeniyle birkaç çalışanını işten çıkarmış veya polise bildirmişti. Birçok çalışansa Microsoft’un İsrail ordusuyla olan bağlarını ve İsrail ordusunun Gazze’de yıkıma yol açmasını protesto ederek şirketten istifa etmişti.
Teknoloji şirketi bu iddiaları sürekli olarak yalanladı, ancak Ağustos’ta açıklanan araştırmanın ardından Washington DC’deki hukuk firması Covington & Burling LLP ve ismi açıklanmayan başka bir teknik danışmanlık firmasına İsrail hakkındaki iletişimlerinin harici bir incelemesini yaptırdığını duyurdu.
Microsoft’a her türlü suç ortaklığına son vermesi için baskı yapmaya devam edin!
Uluslararası Boykot, Yatırımların Geri Çekilmesi, Yaptırımlar (BDS: Boycott, Divestment, Sanctions) hareketi, “Microsoft’a her türlü suç ortaklığına son vermesi için baskı yapmaya devam edin!” çağrısında bulundu.
“Microsoft, İsrail’, apartheid rejiminin ve Gazze’deki soykırımının kilit teknolojik dayanağı olmaya devam ediyor. İsrail ordusunu, hükümetini ve hapishanelerini savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırım işlemek için kullanılan teknolojiyle donatmaya devam ediyor” denen BDS açıklamasında, tüketiciler mümkün olduğunca Microsoft ürünlerini boykot etmeye ve Xbox boykotuna katılmaya çağrılıyor.
Açıklamada, farklı alan ve düzeylere yönelik eylem önerileri yer alıyor:
Yerel yönetiminize Microsoft’tan yatırımlarını çekmesi için baskı yapın, şirketle olan sözleşmeleri kesin, mahallenizde veri merkezlerinin inşa edilmesini engellemek için örgütlenin ve Microsoft ile bağları kesmek için yerel etkinlikler düzenleyin.
Öğrenci veya öğretim üyesiyseniz, üniversitenizin Microsoft ile bağlarını kesmesi, şirketten çekilmesi ve mümkünse kurumsal sözleşmelerin feshedilmesi için baskı yapan bir kampanyaya katılın veya kampanya açın ve Microsoft’un kariyer fuarlarından dışlanması için çaba gösterin. Microsoft tarafından desteklenen hackathon‘ları ve kampüsteki etkinlikleri barışçıl bir şekilde engelleyin.
Sendikalar da dahil olmak üzere bir sivil toplum örgütünde yer alıyorsanız, Filistin liderliğindeki BDS hareketinin yapay zekâ ve bulut teknolojilerinin ikili kullanımını düzenlemeye yönelik politika çalışmalarını desteklemek için Info@bdsmovement.net adresine e-posta gönderebilirsiniz.