Korkut Akın – Diğer Yazıları
Tarihin tekerlek olmadığını biliyoruz, ama sürekli tekerrür ettiğini de kabul etmeliyiz. Bu, bizim gerekli ve yeterli dersleri çıkarmadığımız anlamına gelir, bir bakıma.
Mezopotamya, (Ortadoğu demek istemiyorum, çünkü kime ve neye göre orta? Bir zamanların en egemen krallığı İngiltere’den bakınca orta, gerçekten de “orta”, ama bizim bakışımızsa söz konusu olan Ortadoğu demek pek de mümkün değil. Diğer tanımları için de geçerli bu) bu gün de olduğu gibi eskiden de sürekli göz önünde olmuş ve saldırılara maruz kalmış.
Bu bakışı güçlendirirsek birkaç gün önce IŞİD’e diye başlayıp Kürtlere yönelen savaşın nedenlerini de kavrayabiliriz.
Hikâyeler bizimdir…
Seyyahlar en çok hikâye taşımışlar günümüze… Bizi bize anlatmanın yolunun toplumların yaşamlarından, sosyal olarak birikimlerinin bizlere ulaşmasından geçtiğini keşfettiklerindendir ki tarih ve tarih anlatan romanlar sadece roman olmakla kalmayıp geleceğimizi de aydınlatabilir.
Tim Leach, ilk romanı “Lidya’nın Son Kralı”nda, Heredot’un anlattıklarından yola çıkıp onun tarihinden el alarak, hepimizin isim olarak bildiği bir kralı konu ediniyor: Karun. Karun kadar zengin olmak ne demektir, Karun kadar zengin olmanın yolu nereden veya nelerden geçiyor sorunlarının yanıtını arıyor, soruyor, yetinmeyip aktarıyor da… Yazar, ikinci kitabı “Kral ve Köle”de de aynı izleği devam ettirerek sonunu, vardığı yeri, ulaştığı noktayı anlatıyor.
Günümüzle bağlantısı…
Tim Leach’in “Dünyanın en mutlu adamı kim” sorusunu eksenine aldığı bu olaylar örgüsünü, günümüze uyarlamak size kalmış. Sahi, siz nasıl uyarlarsınız? Aradan geçen bunca yıla rağmen, bunca kültürler, toplumlar geçmesine rağmen hala aynı, hala haksız bir paylaşım savaşı yapılıyorsa okuduğunuz her sayfayı günümüzle bağdaştırmaktan başka bir seçeneğiniz yok, olmayacak da.
Peki, bağdaştırmaya başlayalım mı? Dünyanın en mutlu değilse de en hırslı, en kendinden başkasını düşünmeyen, ülkesini savaşa sokarak yaşamları mahvetme eğimli insanı Mezopotamya’nın gelmiş geçmiş kralları gibi kendi sonunu hazırlıyor: Sana savaş yaptırmayacağız.
Babalar ile oğulları…
Lidya’nın Son Kralı’nda, babalar ve oğulları arasındaki ilişki, iletişim ve duygu bağını okuyoruz. Beklentiler ne denli benzeşiyor. Hazin sonuçlar da -biraz geniş anlamda ele alındığında- benzeşiyor. Annelerin acısı, çocuklarının acısını içten, ama bir o kadar da güçlü yaşadıklarını da -Cumartesi Anneleri’ni unutmayalım- biliyoruz. Peki, yoldaşlık.
Yoldaşlık, bu coğrafyada hep belirleyici olmuş, hep dayanışmanın temelinde yer almış. İyi günde, kötü günde diye tariflenen o birliktelik de aynı şey değil mi? Bir dayanışma temeli değil mi? Peki, geçtiğimiz günlerde yaşanan o bomba vahşeti sonrasında herkesin, ama herkesin duyduğu o acı, o hüzün, o dayanışma yoldaşlıktan başka ne olabilir ki…
Özgüven ve itaatkârlık…
Krallıklar sürse de, -aslında onlar da bitimsiz değiller, muhakkak bir gün sonlarını görüyorlar- krallar bir gün, bir şekilde iktidar koltuğunu terk ediyorlar. Baba, zorunlu olarak tahtını bıraktığı oğlunun -buradaki oğul, biyolojik oğul olmak zorunda değil, halef selef meselesi- neleri ne kadar yapabileceğini düşünüyor ister istemez. Bazen içi istemese de, zorunlu olarak, bırakıyor halefine tahtını. Halef, yanına kimi alırsa alsın -ki kitapta yanında bulunan iktidardan düşmüş ve artık bir köle olan Karun’dur- o beklenen sondan kurtulamıyor. Eski kral, yeni köle Karun ise başından beri kendi kölesi olan, evlendirdiği ve yine köle olan karısına aşık olduğu “arkadaş”ını, -kendi geleceği için- onca yıl (altı tam, bir yarım on yıl) kendisine yoldaşlık yapmış ve ölümlerden kurtarmış olmasına rağmen, ‘satmak’ ne kelime, ölüme terk etmenin acısını yaşıyor mu?
Belli ki Tim Leach, bu coğrafyadaki toplumları iyi tanıyor. On yıllar, yüz yıllar, belki bin yıllardır boyun eğmeyen insanlar, toplumlar bu gün de ölümüne direniyor, her ne olursa olsun zulme baş eğmiyor.
Benim için belirleyici olan tarih ve tarihin yaşanmışlığı sizin için de yol gösterici olacak mı? Okumadan bilmemiz mümkün değil.
“Lidya’nın Son Kralı”, Tim Leach, roman, Hitkitap, 2014, 326 s.
“Kral ve Köle”, Tim Leach, roman, Hitkitap, 2015, 286 s.