Close Menu
Siyasi HaberSiyasi Haber

    Subscribe to Updates

    Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

    What's Hot

    Anayasa’dan Önce Yapısal Reform

    19 Temmuz 2025

    Kadınlar yaşamak istiyor! 

    18 Temmuz 2025

    Evvel Temmuz Alevi Sempozyumu sonuç metni yayınlandı: Birlik, barış, dayanışma!

    18 Temmuz 2025
    Facebook X (Twitter) Instagram
    Facebook X (Twitter) Instagram
    Siyasi HaberSiyasi Haber
    • Güncel
      • Ekonomi
      • Politika
      • Dış Haberler
        • Ortadoğu
        • Dünya
      • Emek
      • Kadın
      • LGBTİ+
      • Gençlik
      • Ekoloji ve Kent
      • Haklar ve özgürlükler
        • Halklar ve İnançlar
        • Göçmen
        • Çocuk
        • Engelli Hakları
      • Yaşam
        • Eğitim
        • Sağlık
        • Kültür Sanat
        • Bilim Teknoloji
    • Yazılar

      Anayasa’dan Önce Yapısal Reform

      19 Temmuz 2025

      Kadınlar yaşamak istiyor! 

      18 Temmuz 2025

      Demokratikleşme Olmadan Anayasa Değişikliği Olur mu?

      16 Temmuz 2025

      Öcalan ve Hozat’ın feraseti, Erdoğan’ın hamaseti

      14 Temmuz 2025

      Barış değil seçim konuşması

      13 Temmuz 2025
    • Seçtiklerimiz

      Geriye döneceğimiz bir yol yok

      18 Temmuz 2025

      Bask Ülkesi’nde barış ve stratejik sabır

      17 Temmuz 2025

      Kobani Davası kararında sokak polemikleri

      17 Temmuz 2025

      Dört nal, bir at, biraz da kılıç şakırtısı

      16 Temmuz 2025

      ‘Ekonomik mucizeler’ için barış önemli, ancak planlı bir ekonomi olmazsa olmaz

      14 Temmuz 2025
    • Röportaj/Söyleşiler

      SYKP Eş Genel Başkanı Mertcan Titiz: Kalıcı barış için sürecin seyircisi değil, öznesi olmalıyız

      8 Temmuz 2025

      Yangınların ortasında dayanışmanın motor gücü: Kuryelerin afetle mücadelesi – Mesut Çeki

      2 Temmuz 2025

      Kadir Akın: “Türk sosyalistleri Ermeni sosyalistlerinin varlığını görmezden geldiler, çünkü onlar Ermeniydi.”

      27 Haziran 2025

      SYKP’li Turgan: Solun örgütsel bir yenilenmeye ihtiyacı var

      11 Haziran 2025

      Josu Urrutikoetxea: Silahlı mücadeleden müzakereye, ETA’dan Kürt mücadelesine

      9 Haziran 2025
    • Dosyalar
      • 30 Mart Kızıldere Direnişi
      • 8 Mart Dünya Kadınlar Günü 2022
      • AKP-MHP iktidar blokunun Kürt politikası
      • Cumhurbaşkanlığı Seçimleri
      • Ekim Devrimi 103 yaşında!
      • Endüstri 4.0 üzerine yazılar
      • HDK-HDP Tartışmaları
      • Kaypakkaya’nın tarihsel mirası
      • Ölümünün 69. yılında Josef Stalin
      • Mustafa Kahya’nın anısına
    • Çeviriler
    • Arşiv
    Siyasi HaberSiyasi Haber
    Anasayfa » Susmayan gerçekçi: Doğan Özgüden – Sürgün Dolu Anadolu

    Susmayan gerçekçi: Doğan Özgüden – Sürgün Dolu Anadolu

    Siyasi Haber13 Ekim 2020
    Facebook Twitter Pinterest LinkedIn WhatsApp Reddit Tumblr Email
    Share
    Facebook Twitter LinkedIn Pinterest Email

    Doğan Özgüden ömrünün büyük çoğunluğunu sürgünde geçirirken Türkiye’de yaşanan antidemokratik, darbe süreçlerinde faşizan uygulamaların, baskıcı ve işkenceci anlayışın karşısında dimdik durmuş, durmaya da devam eden bir gazeteci.

     


    Medeniyetler beşiği Anadolu aynı zamanda kültürlerin de kavşağı. Şairin şiirce seslendirdiği gibi “Hükümdarlar, saldırganlar, haydutlar.. Haraç salmışlar üstüne. Ne İskender takmış, ne şah ne sultan… Göçüp gitmişler, gölgesiz!” Kalanlar kimler mi olmuş? Kalanlar direnenler olmuş tabii. Direnenler kesinlikle kazananlardır, her zaman.


    Bir insanın ömrü nedir ki, hele, yine şairden el alırsak, hani Havva ananın bile “dünkü çocuk sayıldığı” bu coğrafyada… Öyle değil ama öyle değil. Bir insanın ömrü kadar süre de belirleyici olur/olabilir doğruları, güzellikleri haykırmada. İğneyle kuyu kazar gibi, yılmadan, bıkmadan, usanmadan barış, demokrasi ve adalet yolunda mücadele etmek hem de sürgünde. Kolay olmasa gerek.


    Doğan Özgüden (İnci Tuğsavul’u da katmalı yanına, hiç ayrılmadılar ki zaten), ömrünün büyük çoğunluğunu sürgünde geçirirken Türkiye’de yaşanan antidemokratik, darbe süreçlerinde faşizan uygulamaların, baskıcı ve işkenceci anlayışın karşısında dimdik durmuş, durmaya da devam eden bir gazeteci. Barış ve demokrasi savunucusu. Sahi, sormak gerekir, önce gazeteci mi, hak savunucusu mu? Her ikisini bir arada götürebilen biri Doğan Özgüden, biri diğerinin önüne geçmiyor, geçse de dengeleniyor bir süre sonra.


     


    12 Mart’tan başlayarak…


    Sürgüne 1971’de giden (gönderilen mi demeli, çünkü kendileri gitse de baskıcı iktidarların zorla gönderdiği, orada tuttuğu bilinen bir gerçek) Doğan Özgüden, ilk iş olarak Demokratik Direniş Hareketi’ni örgütlüyor ve özellikle olan biteni duyurmak için bildiriler kaleme alıyor, gazeteler çıkarıyor, toplantılar düzenliyor. İnci Tuğsavul da yanından hiç ayrılmadan koşturuyorlar.


    “‘Vatansız’ Gazeteci”de yaşadıklarını, yaptıklarını, yapamadıklarını da anlatıyor Doğan Özgüden. İki kalın cilt olan kitap belki kendisinin hayatı olarak okunabilir. Ama muhakkak ki yakın Türkiye tarihi olarak inanılmaz değerli. Sonra “Sürgün Yazıları” geliyor. Üçüncü cildi yeni çıktı. 1980’den bu yana yazılarının, Türkiye’de sansürsüzce yayınlanması ancak bir elin parmakları sayısı kadar gazete/dergi/internet sayfasında olabilmiş.


     


    Dışarıdan bakış (mı?)


    Doğan Özgüden, sadece günceli yorumlamıyor. Müthiş bir birikimi olduğu, iyi bir belleğe (ve tabii ki düzenli olduğu apaçık) arşive de sahip olduğu kendisini gösteriyor. Konuyu ele alırken tarihin derinliklerinde kalmış olayları da anlatıyor ve böylelikle okurun bilgilenmesini, bilinçlenmesini sağalıyor. Yani sadece dışarıdan bakmıyor yaşananlara, içeriden, derinlikli anlamlar kazandırıyor.


    2017 yılında Köln’de kurulan “Artıgerçek”te yazan Doğan Özgüden, bütün yazılarını (ne yazık ki, 1971 öncesi çeşitli gazete ve dergilerde çıkanları toparlayamadığının hüznünü de yansıtarak) sürekli olarak kitaplaştırıyor. Gazeteler kolay korunamazlar, zaten bir günlük ömürleri vardır, ama kitaplar kalıcıdır ve başvuru kaynağı olarak her zaman el altında tutulabilir… Özgüden, gazetecilikten gelen alışkanlığını, yazılarını kitaplaştıracak olsa bile, sürdürerek geçmişle bağlantılı olarak yazıyor. Yani okur odaklı bir yazar. Bir de, “ay ışığı ile eşeğin kuyruğu arasındaki diyalektik bağı” kuruyor. Bu bana göre gerçekten büyük önem taşıyor, böylelikle okurun da düşünmesini, aradaki bağı kolay kurmasını sağlıyor.


     


    “Sürgünde kalıcı değiliz”


    1971’de “sürgünde ne yapacaksınız” sorusuna kalıcı olmadıkları yanıtını veren, ama zorunluluğu süren bu durumun yılgınlığına kapılmadıkları için sürekli üreten Özgüden; Hanibal’in, Milattan Önce 183 yılında Anadolu’ya sürgünüyle başlattığı tarihte… Sultan Abdülhamit’in Namık Kemal, Tevfik Fikret gibi “hürriyetperver aydınlar”ı sürdüğünü, 1876’de Jön Türkler’in ikinci sürgün kuşağı olduğunu, kitlesel sürgünün ise 1895-96 soykırımında canlarını kurtarabilen Ermeniler olduğunu yazıyor.


    “Özetle, ülkemiz tarihi, Osmanlı’da başlayıp cumhuriyet tarihinde de ardı arkası kesilmeyen Ermeni, Asuri, Grek, Kürt, Ezidi, Alevi soykırımlarıyla, Trakya’yı Yahudilerden temizleme operasyonuyla, Müslüman ve Türk olmayanları hedef alan Varlık Vergisi uygulamasıyla, 6-7 Eylül, Kahramanmaraş, Çorum, Sivas pogromlarıyla, bir sürgünler tarihidir” (s. 201) diyor. Tabii, hemen arkasından 1915’te İttihat Terakki’cilerin, 1919’da Spartakistler’in, 1924’te 150 kişinin sürgüne gönderildikten sonra 1927’de özel bir yasayla vatandaşlıktan da çıkarıldıklarını… İkinci Dünya Savaşının sonrasında da sürgünlerin devam ettiğini, 1971’de yurtdışına çıkanların sayıca fazla olmamasını (biri Avrupa’ya, diğeri Filistin’e iki sürgün kolu olduğunu), ama 12 Eylül’de kitlesel bir sürgün ile bağlı olarak vatandaşlıktan çıkarılmaların yaşandığını anlatıyor.


    Sadece sürgün konusunu değil, egemen erkin siyasi manevralarını, ekonomik ve toplumsal baskılarını, yaşanan toplumsal yangınları, çevre sorunlarını, kadın cinayetlerini, işsizlik üzerine yaşanmışlıkları, grev ve patronla mücadelenin iktidarlar tarafından nasıl engellendiğini, patronlardan yana nasıl taraf olunduğunu da ele alıyor yazılarında.


     


    Belleğin sönmesine izin vermeyin


    Doğan Özgüden 85’inci yaşına “Sürgün Yazıları”nın dördüncü cildini yetiştirmek için çalışıyor. Yazılarıyla -ki gerek Anadolu’da yaşananlarla gerekse çocukluk anılarıyla besliyor- biz okurların belleğinin de sönmesine izin vermiyor.


    Nice yaşlara Doğan Ağabey… Nice yazılara… Ama asla sürgünler olmasın… Ama asla kimse düşüncelerinden dolayı vatanından uzak kalmasın. Kimse düşüncesinden dolayı hapsedilmesin.


     


    Sürgün Yazıları (cilt III)

    Doğan Özgüden

    Yazılar

    Yurt dışında İnfo-Türk, Türkiye’de Pırgiç Yayınları

    Eylül 2020, 452 s.

    Share. Facebook Twitter Pinterest LinkedIn Tumblr Telegram Email

    İlgili İçerikler

    Anayasa’dan Önce Yapısal Reform

    19 Temmuz 2025

    Kadınlar yaşamak istiyor! 

    18 Temmuz 2025

    Demokratikleşme Olmadan Anayasa Değişikliği Olur mu?

    16 Temmuz 2025
    Destek Ol
    Yazılar
    Mete Gönültaş

    Anayasa’dan Önce Yapısal Reform

    Mehmet Murat Yıldırım

    Kadınlar yaşamak istiyor! 

    Mete Gönültaş

    Demokratikleşme Olmadan Anayasa Değişikliği Olur mu?

    Tuncay Yılmaz

    Öcalan ve Hozat’ın feraseti, Erdoğan’ın hamaseti

    Bağlantıda Kalın
    • Facebook
    • Twitter
    Seçtiklerimiz
    Ertuğrul Kürkçü

    Geriye döneceğimiz bir yol yok

    Kıvanç Eliaçık

    Bask Ülkesi’nde barış ve stratejik sabır

    Alp Altınörs

    Kobani Davası kararında sokak polemikleri

    Ohannes Kılıçdağı

    Dört nal, bir at, biraz da kılıç şakırtısı

    Güncel Kalın

    E Bültene üye olun gündemden ilk siz haberdar olun.

    Siyasi Haber, “tarafsız” değil “nesnel” olmayı esas alır. Siyasi Haber, işçi ve emekçiler, kadınlar, LGBTİ+’lar, gençler, doğa ve yaşam savunucuları, ezilen etnik ve inançsal topluluklardan yanadır.

    Devletten ve sermayeden bağımsızdır.

    Facebook X (Twitter) YouTube
    EMEK

    İşçi sınıfının açlıkla imtihanı

    5 Temmuz 2025

    İşçiler ne yapsın?

    11 Haziran 2025

    Grev okulundan dersler

    10 Haziran 2025
    KADIN

    Patriarkayı yık

    22 Haziran 2025

    Kadının İnsan Hakları Derneği, İstanbul Sözleşmesi’ni AİHM’e taşıdı

    3 Mayıs 2025

    DEM Parti Kadın Meclisi’nden Saadet Partisi’ne ziyaret

    14 Mart 2025
    © 2025 Siyasi Haber. Designed by Fikir Meclisi.
    • Home
    • Buy Now

    Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.