DİSK Basın-İş’in 2025 Basın Çalışanları Taban Ücret Araştırması’na göre, basın çalışanlarının büyük çoğunluğu asgari ücret veya asgari ücrete komşu maaşlar alırken, maaş ortalaması ise 23 bin 378 TL olarak kaydedildi.
53 farklı kurumdan 82 basın emekçisiyle yapılan araştırma, sektördeki maaşların büyük ölçüde asgari ücret seviyesinde olduğunu ortaya koyarken, basın emekçilerinin yaşam koşullarındaki kötüleşmeyi de gözler önüne serdi.
Rapora göre basın sektöründe maaş ortalaması 23 bin 378 TL ile asgari ücretten sadece yüzde 28 fazla. Özellikle bir iş yerinde 10 yıldan az kıdemi olan çalışanlar arasında önemli bir fark görünmüyor. Her 4 basın emekçisinden biri ya asgari ücret karşılığında ya da asgari ücretin altında bir ücret karşılığında çalışıyor. Tüm sektörün yarısı asgari ücret civarı olarak kabul edilen yüzde 20 ücret seviyesinde çalışıyor.
Beklenti, 2025 yoksulluk sınırının yarısı
Her 10 emekçiden 9’u 25 bin TL’nin altında ücret alıyor. Sektörde ortalama ücret beklentisi 42 bin 134 TL. Bu, ortalama ücretlerin yüzde 80 oranında artırılmasına denk geliyor. Bu ücret dahi 2025 yılında olması beklenen yoksulluk sınırının yarısı oranındadır.
Araştırma, basın sektöründe kıdem güvencesinin neredeyse tamamen ortadan kalktığını da gösteriyor. Ortalama kıdem süresi yalnızca 3,8 yıl. Çalışanların yüzde 70’i aynı iş yerinde 3 yıldan az süreyle çalışabiliyor. Bu durum, düşük maaşlarla iş değiştirme döngüsünün sektörde yaygın olduğunu ortaya koyuyor.
Basın çalışanlarının asgari ücret seviyesinde maaşlarla çalışmasının kabul edilemez olduğunun vurgulandığı raporda, “Basın emekçileri ağır koşullarda, sürekli zamana karşı yarışarak fikir işçiliği yapıyor. Asgari ücret seviyesinde çalıştırılmaları hem çalışanların yaşamını hem de halkın haber alma hakkını olumsuz etkiliyor” ifadelerine yer verildi.
‘Asgari ücretin iki katı taban ücret’ talebi
Raporda yer alan talepler ise şu şekilde:
- Asgari ücretin en az iki katı “taban ücret” uygulaması getirilmeli.
- Çalışanlara her yıl en az asgari ücret artışı kadar zam yapılmalı.
- Deneyim yılı başına yüzde 3 ek zam, buna ilave olarak aynı kurumda geçirilen her yıl için yüzde 5 ek zam uygulanmalı.
- Günlük 750 TL saha harcırahı sağlanmalı.
- Büyükşehirlerde çalışan basın emekçileri için maaşlara yüzde 25 “büyükşehir tazminatı” eklenmeli.
Basın kartı sorunu çözüm bekliyor
Raporda, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından verilen turkuaz basın kartı uygulamasına da tepki gösterildi ve Cumhurbaşkanlığının “uygun bulmadığı” binlerce basın emekçisinin sahadaki habere ulaşmak için toplu taşıma ücretini cebinden karşıladığı vurgulandı.
Halkın haber alma hakkının gasbedilmesi kadar haberin niteliğinin düşürülmesinin de ciddi sorunlar arasında olduğu vurgulanan raporda “Ücret politikalarından kaynaklanan nitelik kaybı, üyelerimizin ve çalışma arkadaşlarımızın değil sermayedarların kâr hırsından kaynaklanmaktadır. Bu perspektif göz önüne alındığında önerimiz aynı zamanda kamu yararını gözetmektedir” denildi.