Dünya zenginlerinin yatırımlarını inceleyen Paradise Papers belgelerinde oğulları da yer alan Başbakan Yıldırım, ‘çocuklarım devletle iş yapmıyor, algı yaratmaya çalışıyorlar’ diye savunma yaparken, belgelerdeki veriler Yıldırım’ın aksini söylüyor.
Geçtiğimiz günlerde sızan Paradise Papers’ta Malta’da Başbakan Binali Yıldırım’ın oğullarına ait 5 şirket olduğu ortaya çıkmıştı. Yıldırım ise “Kendisiyle ilgili algı oluşturulduğunu”, gizli saklı bir şey olmadığını öne sürerek oğullarına “Devletle hiçbir zaman iş yapmayacaksınız. Devletin bankalarından kaynak kullanmayacaksınız” şeklinde tavsiye verdiğini söylemişti.
Cumhuriyet’te yer alan habere göre, Kamu İhalesi Kurumu(KİK) Yıldırım’ı yalanlıyor. KİK ve e-devlet verileri Paradise Papers’ı teyit ederken, Erkam Yıldırım’ın, hissedarı olduğu Nova Warrir adlı off-shore şirket üzerinden sekiz ay önce Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü’nden “MTA Turkuaz Araştırma Gemisinin İşletilmesi Hizmet Alımı” adlı ihaleyi aldığı ortaya çıktı. KİK’in ‘istisna’ maddesi kapsamında alınan ihalenin bedeli ise tam olarak 6 milyon 920 bin dolar.
Paradise Papers’a göre Binali Yıldırım’ın oğulları Erkam Yıldırım ve Bülent Yıldırım beş şirketle Malta kayıtlarında yer alıyor. Yıldırım kardeşlerin Black Eagle Marine Co Ltd, Hawke Bay Marine Co Ltd, South Seas Shipping NV, Nova Warrior Limited ve Dertel Shipping Limited’in hissedarları olduğu ortaya çıkmıştı.
Bu şirketlerden Nova Warrior Limited’in ise özel bir önemi var. Bu şirket, kayıtlarda South Seas Shipping adlı firmaya ait görünürken, şirketin belgelerini South Seas adına Erkam Yıldırım imzalıyor. Bu belgeler, şirketin büyük ortağının Erkam Yıldırım olduğunu teyit ediyor. Yani iç içe geçen şirketler nedeniyle, Binali Yıldırım’ın iddia ettiği gibi, ilk etapta Erkam Yıldırım ismine ulaşılamıyordu.
Bu şirket neden bu kadar gizlendi?
International Maritime Organization’a (IMO) göre 100 GT ve üstü ağırlığa sahip açık denizlerde seyre elverişli tüm motorlu ticaret gemilerinin IMO’ya kayıtlı olması gerekiyor. IMO verilerinde ise ilginç bir şekilde Nova Warrior adlı şirketin adresi İstanbul merkezli “Oras Denizcilik ve Ticaret Ltd Şti” olarak görünüyor. Nova Warrior’un Türkiye’deki ayağı Oras Denizcilik’in Ticaret Sicil Gazetesi’ne göre hissedarları Temmuz 2006’y kadar Binali Yıldırım’ın yakın arkadaşı Salih Zeki Çakır ve Ahmed Said Atasoy iken şu anda Çağrı Cihan Çakı ve Nihan Nur Çakır olarak görülüyor.
Binali Yıldırım’ın ulaştırma bakanı olmadan önceki iş ortağı Salih Zeki Çakır’dı. Salih Zeki Çakır, Ulaştırma Bakanlığı’ndan aldığı ihalelerle daha önce gündeme gelmişti.
Resmi kayıtlara göre Oras Denizcilik ile Erkam ve Bülent Yıldırım’ın bir bağlantısı bulunmazken, iç içe geçen şirketlerin sırrı çözüldüğünde Erkam Yıldırım’ın Oras Denizcilik’te arka planda olan isim olduğu anlaşılıyor.
Oras Denizcilik’in aldığı ihalenin istisna kapsamında olması ihalenin sorgulanmasını da kısıtlıyor. İhaleye teklif sayısı üç görünürken Oras Denizcilik yani Başbakan’ın oğlu 1 Nisan 2017 ila 1 Nisan 2019 arasında geçerli sözleşme boyunca yüklenici firma olarak faaliyet gösterecek.
Akdeniz’de petrol arıyor
Tuzla’daki İstanbul Tersanesi’nde inşa edilen Turkuaz Araştırma Gemisi, Türkiye’nin ilk yerli üretim milli sismik araştırma gemisi. Jeofizik sistemler ve deniz tabanı ayrıntılı görüntüleme haritalama sistemleri, uzaktan kumandalı robot aracın yanı sıra, su kolonu ve deniz tabanından jeolojik örnekleme yapabilecek ekipmanlara sahip. Yaklaşık 300 milyon liraya mal olan Turkuaz, Ege ve Akdeniz’de petrol ve doğalgaz arama faaliyetlerini yürütüyor.
Standartlar uygulanmamış
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3. maddesinde düzenlenen istisna ile bazı ürün, mal veya hizmetlerle yapım işleri, adlarına veya konularına göre Kanun’un genelinden istisna tutuluyor. İstisna kapsamındaki kuruluşların alımlarında kamu ihale mevzuatının tip şartname, sözleşme ve standart formlarının kullanılması zorunluluğu bulunmuyor. Sayılan iş ve konularda yapılacak harcamalar kanun kapsamı dışında tutuluyor. İstisna kapsamında bulunan idarenin “istisna” kapsamında bulunan alımları Kamu İhale Kurulu’na şikâyet konusu yapılamıyor.
Erkam Yıldırım’ın aldığı ihalenin, söz konusu maddenin 3f bendine göre istisna konusu ise şöyle: “Ulusal araştırma-geliştirme kurumlarının yürüttüğü ve desteklediği araştırma- geliştirme projeleri için gerekli olan mal ve hizmet alımları ile finansmanının tamamı Kanun kapsamındaki bir idare tarafından karşılanarak elde edilen sonuçların bu idare tarafından sadece kendi faaliyetlerinin yürütülmesinde faydalanıldığı haller hariç, her türlü araştırma ve geliştirme hizmeti alımları.”