Bianet’in erkek şiddetine ilişkin 2024 yılı verileri kamuoyuyla paylaşıldı. Medya taramasına dayanan ve üç dilde (Türkçe, Kürtçe, İngilizce) yayımlanan çetele, erkek şiddetinin Türkiye’de sistematik bir sorun olmaya devam ettiğini ortaya koydu. Basın toplantısında ayrıca “#BizVarsakYaşamVar” sloganıyla hazırlanan farkındalık videosu gösterildi.
Veriler, Evrim Kepenek’in editörlüğünde, Damla Gülden Türkmen ve Elif Yılmazlı’nın medya taramasıyla hazırlandı. Erkek şiddetini istatistiksel ve görsel bir şekilde ortaya koyan infografikler Barış Dural tarafından tasarlandı. Çetele, Kürtçeye Bianet Kürtçe Editörü Aren Yıldırım, İngilizceye ise Nazım Hikmet Richard Dikbaş tarafından çevrildi.
2024 erkek şiddeti verileri
Kepenek’in sunumuyla açıklanan veriler, erkek şiddetinin boyutlarını bir kez daha gözler önüne serdi:
- Erkekler, 2024 yılında en az 378 kadını öldürdü. Öldürülen kadınların yüzde 67’si ev içinde yaşamını yitirdi. Cinayetlerin yüzde 70’i kadınların eşleri, sevgilileri veya eski eşleri tarafından işlendi.
- Basına “şüpheli” olarak yansıyan 282 kadın ölümü kaydedildi.
- Erkekler, 43 çocuğu öldürdü. Öldürülen çocukların bazıları erken yaşta zorla evlendirilmişti.
- 2024’te 16 kadın tecavüze uğradı; faillerin sadece 14’ü tutuklandı.
- 131 kadın tacize, 229 çocuk istismara maruz kaldı.
- Erkekler, 645 kadını yaraladı; vakaların yüzde 57’si ev içinde yaşandı.
- En az 772 kadın seks işçiliğine zorlandı; bunların 225’i göçmendi.
- Kadın cinayetlerinde tespit edilen 724 failden yalnızca 304’ü tutuklandı.
- 2024 yılında erkekler 645 kadını yaraladı. Yaralanma vakalarının yüzde 57’si ev içinde gerçekleşti. Kadınların yüzde 75’i kocaları veya sevgilileri tarafından yaralandı.
- Sistematik şiddet, yetersiz önlemler
- Hukuki süreçlerin eksikliği, faillerin cezalandırılmaması ve önleyici tedbirlerin alınmaması şiddeti artıran başlıca sorunlar olarak öne çıktığını dile getiren Kepenek, “Bu şiddet sarmalını durdurmak için kapsamlı bir toplumsal mücadeleye ihtiyaç var” diyerek çağrıda bulundu.
- “#Bizvarsakyaşamvar” videosu tanıtıldı
- Fotoğraf: Eylem Nazlıer/Evrensel
- Toplantıda, farkındalık yaratmayı amaçlayan video gösterildi. Kıvılcım Akay’ın yönettiği videoda oyuncu ve yazar Feride Çetin, çocuk oyuncu Hayat Özer, trans aktivist İris Mozalar, feminist aktivist Rümeysa Çamdereli ve iletişim uzmanı Ayşen Şahin yer aldı.
- Feride Çetin: ortak mücadele şart
- Çetin, şunları söyledi: “Ortada olan bir devlet politikası var. Sistemli bir şekilde her alanda ilerleyen. Biz ne yapıyoruz. Sürekli kendi kalemizi korumaya çalışıyoruz. Sadece kendi kalemizi korumakla değil, hepimizin kalesi için mücadele etme zamanı geldi.”
- Ayşen Şahin: yaşamlarımızı daralttılar
- Ayşen Şahin, mevcut iktidar politikalarının kadınların yaşam alanlarını daralttığını vurguladı: “Biz aslında böyle aşktan konuşmayı, keyifli şeyler yapmayı, seyahat edebilmeyi her anlamda çok kısıtlandık. Kadın kimliğimizden ötürü daha fazla eziliyoruz.” Şahin, kadın cinayetleri ve erkek şiddetiyle ilgili toplumsal duyarsızlığa dikkat çekerek; “Ülkede birileri öldürülürken, bazılarının hayatlarının hiç ekseninin kaymaması, bildikleri yolda hiçbir şey olmuyormuş gibi devam etmeleri hepimizi yaralıyor. Yaşanan onca olay karşısında suskunluk, işine devam etmek, gelirinin veya şahsi ikbalinin peşinde olmak insanı yaralıyor. Aynı ülkede, aynı havayı soluyan bir insan olarak bu suskunluk beni derinden etkiliyor” dedi.
- Şahin, şiddet olaylarının ele alınış şekline dair eleştirilerini dile getirerek şunları söyledi “En son Narin cinayetini bu ülkenin konuşma şekli beni çok yaraladı. Bir çocuğun ölümünü polisiye bir magazine dönüştürdük. Bu durum, toplum olarak ne kadar uzaklaştığımızı ve duyarsızlaştığımızı gösteriyor. Umarım bu video, eğlenceli ve rahat dünyalarından uzaklaşıp, insanların kendi karanlıklarını sorgulamalarına vesile olur.”
- İris Mozalar: kanıksamayı kırmak zorundayız
- İris Mozalar, erkek şiddetinin medyada magazinleştirilmesine karşı çıkarak, farkındalık videosunun bu kanıksamayı kırmaya yönelik bir çaba olduğunu belirtti: “Her gün bir kadın daha öldürülüyor, ama biz artık bu haberleri görüp geçiyoruz. Bu video, kanıksanan şiddeti sorgulatan bir adım.”